Bαφείς Mιχαήλ τω λύθρω σων αιμάτων,
Λευκός δέδειξαι ως χιών αθληφόρε.
Ο Άγιος Μιχαήλ γεννήθηκε στα Βουρλά της Μικράς Ασίας και σε μικρή ηλικία έφθασε στη Σμύρνη, όπου εργαζόταν ως χαλκουργός. Εξισλαμίσθηκε όμως με δόλο το πρώτο Σάββατο των νηστειών, όταν ήταν 18 ετών από κάποιο τούρκο καφεπώλη και στη συνέχεια πήγε υπάλληλος στο κατάστημά του. Όταν όμως το βράδυ της Ανάστασης άκουσε τους συνομήλικούς τους να ψάλλουν χαρούμενοι το «Χριστός Ανέστη» συναισθάνθηκε το βαρύ παράπτωμα της αποστασίας, εγκατέλειψε το καφενείο και έψαλλε μαζί μ’ εκείνους τους ύμνους της Ανάστασης.
Μόλις τ’ άκουσαν οι Χριστιανοί τον εμπόδιζαν λέγοντάς του ότι δεν επιτρέπεται Μουσουλμάνος να λέει τέτοια λόγια που είναι προσευχή των Χριστιανών. Οπότε ο άγιος τους απάντησε:
-Αύριο θα δείτε ποιος ήμουν και ποιος θα γίνω.
Πρωί πρωί λοιπόν πήγε στον κριτή και του λέει :
-Ένας που γελάστηκε , έδωσε χρυσάφι και πήρε μολύβι, είναι νόμιμο να δώσει πίσω το μολύβι και να πάρει το χρυσάφι που έδωσε, αφού η ανταλλαγή δεν έγινε τίμια αλλά με απάτη ;
Ο κριτής του απάντησε καταφατικά. Οπότε ο μάρτυρας συνεχίζει :
-Πάρε εσύ το μολύβι που μου έδωσες και παίρνω εγώ πίσω το χρυσάφι που σου έδωσα. Δηλαδή , πάρε τη δική σου θρησκεία και παίρνω εγώ πίσω το χρυσάφι που σου έδωσα, τη θρησκεία των πατέρων μου.
Και στη συνέχεια με παρρησία ομολόγησε τον Χριστό Θεό παντοδύναμο και κριτή των απάντων.
Θαυμάζοντας όλοι οι παριστάμενοι το θάρρος του προσπαθούσαν, με κολακείες και υποσχέσεις για μεγάλα δώρα, να τον μεταστρέψουν , κατηγορώντας τον Χριστό και προβάλλοντας τον Μωάμεθ ως μεγάλο προφήτη. Βλέποντας ωστόσο τη σταθερότητα του Αγίου, τον έκλεισαν στη φυλακή , μήπως και αλλάξει γνώμη. Μετά από δυο ημέρες τον οδήγησαν πάλι μπροστά στον κριτή , όπου και πάλι ομολόγησε τον Χριστό ως Θεό αληθινό και καταδικάστηκε στον δι’ αποκεφαλισμού θάνατο.
Χαίρων και αγαλλόμενος οδηγήθηκε ο άγιος στον τόπο της εκτέλεσης. Αφού ζήτησε συγγνώμη από τους παρισταμένους Χριστιανούς, έκλινε την κεφαλή και έλαβε ο μακάριος με τον αποκεφαλισμό του τον στέφανο του μαρτυρίου.
Το τίμιο λείψανό του έμεινε τρεις ημέρες στον τόπο της εκτέλεσης , φαινόταν δε κατάλευκο σαν το χιόνι.
Μετά τις τρεις ημέρες οι Τούρκοι το έριξαν στη θάλασσα. Όμως η θάλασσα το έβγαλε έξω, μαζί με την κεφαλή, στη θέση Φοινικιά. Εκεί ευρίσκονταν κάποιοι Χριστιανοί βαφείς οι οποίοι το παρέλαβαν με ευλάβεια και το έφεραν και το ενταφίασαν με τιμές στον ναό της Αγίας Φωτεινής στη Σμύρνη.
Ο Άγιος Μιχαήλ ο Βουρλιώτης μαρτύρησε το 1772 στη Σμύρνη.Γιορτάζει και αναφέρεται στα συναξάρια στις 16 Απριλίου.Στη βουρλιώτικη παράδοση εν τούτοις δεν διατηρήθηκε τίποτε στις μέρες μας.(Ν.Μηλιώρης ΜΕΡΟΣ Α΄ ΙΣΤΟΡΙΚΑ,σελ.331).
17