Η Θυσία του Ελληνικού Στρατού (Ελλαδιτών και Μικρασιατών) κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας

………..”Ανδρων επιφανών πάσα γη τάφος”………
”Η Θυσία του Ελληνικού Στρατού(Ελλαδιτών και Μικρασιατών) κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας.”

Απόσπασμα από την ομιλία της δρ Βυζαντινής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Μαρίας Λιακάκη,την Τετάρτη 2 Νοεμβρίου 2016 στην αίθουσα της βιβλιοθήκης της Ενώσεως Σμυρναίων,στην διάλεξη που συνδιοργάνωσαν η Ένωσις Σμυρναίων και η Ένωση Βουρλιωτών Μικράς Ασίας.

Η διάλεξη σκοπόν είχε διττόν.
Πρώτον να αποδοθεί τιμή στον Ελλαδίτη μαχητή,που μπροστά στη φρίκη της καταστροφής που ακολούθησε,οι πολλοί λησμονούν τη θυσία του!
Δεύτερον να διαλύσει ένα μύθο.
Αυτόν που κάποιοι εντέχνως καλλιεργούν,πως οι Μικρασιάτες ΔΕΝ πολέμησαν.Ουδέν ψευδέστερον,ουδέν ανακριβέστατον.

”Κυρίες και κύριοι,η παρούσα ομιλία είναι αφιερωμένη στον ελληνικό στρατό που πολέμησε στη Μ.Ασία,Ελλαδίτες και Ελληνες Μικρασιάτες,που εντάχθηκαν σ΄αυτόν.Στον Ελληνα οπλίτη και βαθμοφόρο,που ”τοις κείνων ρήμασι πειθόμενος”,πολέμησε γιά τη εκπλήρωση του ονείρου του Ελληνισμού,διέσχισε βουνά και πεδιάδες,πολλές φορές άυπνος,νηστικός,ξυπόλητος,υπέμεινε το ψύχος του χειμώνα και την καυτή ζέστη του μικρασιατικού οροπεδίου.Στον Ελληνα στρατιώτη που λαβώθηκε και σε εκείνον που έπεσε στο πεδίο της μάχης και τον σκέπασαν με λίγο χώμα της μικρασιάτικης γης,βάζοντας από πάνω έναν πρόχειρο ξύλινο σταυρό,στον Ελληνα στρατιώτη που δεν είχε μάνα,πατέρα,αδέλφια κοντά του να κλάψουν πάνω από το μνήμα του,να του ανάψουν το καντήλι,στον Ελληνα στρατιώτη που ο τάφος του δε βρέθηκε ποτέ,που όταν κυκλώθηκε από τον εχθρό προτίμησε τον τίμιο και ηρωικό θάνατο επιτιθέμενος,ορθώνοντας το κορμί του υπερήφανα και δεχόμενος τις σφαίρες,στον Ελληνα στρατιώτη που κατάφερε να σώσει πρόσφυγες,στον Ελληνα στρατιώτη που αιχμαλωτίστηκε,υπέμεινε τα βασανιστήρια και τους εξευτελισμούς στον τόπο αιχμαλωσίας του,στον Ελληνα στρατιώτη που δολοφονήθηκε στις τουρκικές φυλακές και στην πορεία θανάτου,αλλά και στον Έλληνα στρατιώτη που κατάφερε να επιβιώσει στην αιχμαλωσία,να ανταλλαγεί και να επιστρέψει στην Ελλάδα τραυματισμένος,ακρωτηριασμένος,ταλαιπωρημένος,νηστικός,ντυμένος με κουρέλια και με την ψυχή γεμάτη πίκρα,γιατί τα μάτια του είχαν δεί την κόλαση,γιατί το όνειρο είχε γίνει εφιάλτης.

Ο Έλληνας στρατιώτης,οπλίτης και βαθμοφόρος,επέδειξε αξιοθαύμαστο θάρρος και σωματική αντοχή.Ο Έλληνας στρατιώτης ήταν αυτός που από το 1912 πολεμούσε ασταμάτητα στο πεδίο των μαχών και είχε δείξει απαράμιλλο ηρωισμό,προκαλώντας τον θαυμασμό των συμμάχων.
Γράφει στις αναμνήσεις του ο Αρχιστράτηγος Λεωνίδας Παρασκευόπουλος: ” ο Έλλην στρατιώτης ετίμησε την Φυλή μας με τον ηρωισμόν του και την ψυχικήν του αντοχήν”.

• (Φωτογραφία): Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, «Η Εκστρατεία της Μικράς Ασίας», Σελίδα 255, Εικόνα 28, Το “Γράμμα στην αρραβωνιαστικιά”, Η φωτογραφία απεικονίζει εύζωνα κατά την διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας ο οποίος γράφει μια επιστολή προς την αρραβωνιαστικιά του.

…………………………………………………………………………….

Την τραγικότερη μοίρα είχαν οι Έλληνες Μικρασιάτες στρατιώτες που είχαν αγωνιστεί γιά την ελευθερία της πατρίδας τους.Όταν γινόταν γνωστή η καταγωγή τους βασανίζονταν και απαγχονίζονταν ή εκτελούνταν μπροστά τα μάτια των υπολοίπων αιχμαλώτων στρατιωτών.
………………………………………………………………………………
Γι΄αυτούς τους Ελλαδίτες που δεν γύρισαν ποτέ από τη Μικρασία,συνέθεσαν το 1922 οι πικραμένες και χαροκαμένες μάνες από τη Αρκαδία το παρακάτω δημοτικό τραγούδι (μοιρολόι). Τραγούδι έγινε ο καημός, θρήνος ο πόνος.Το κατάγραψε το 1925 ο καθηγητής Δημήτρ. Άνδρ. Tσίρμπας στο xωριό  Mάναρι – Αρκαδίας και το δημοσίευσε το 1957 στη «Λαογραφία» ( Τόμ. 17, σελ. 74 αριθ. 5).

Χήρες, μητέρες και κόρες πεσόντων της περιόδου 1912-1922 .

«Εσείς βουνά της Αγκυρας καί της Μικράς Ασίας,
ποτέ σας μην ανθίσετε, ποτέ μη λουλουδίστε,
για το κακό πού πάθαμε στις δεκατρείς τ’ Αυγούστου .
Γιόμισαν τά βουνά κορμιά κι οι κάμποι παλληκάρια.
Κι άλλα παιδιά ν’ αιχμάλωτα, κι αλλα ᾿ναί λαβωμένα,
κι ένα παιδί απ’ τον τόπον μας άλλων παιδιώνε λέει:
«Βλέπω, παιδιά, ᾿τοιμάζεστε στον τόπο μας να πάτε.
Ντουφέκι να μη ρίξετε, τραγούδι μην ειπήτε.
Κι’ αν σας ρωτήση η μάνα μου κι᾿ ο δόλιος μου πατέρας,
πέστε τους πώς παντρεύτηκα εδω μεσ’ στήν Τουρκία.
Πήρα την πλάκα πεθερά, τη μαύρη γη γυναίκα,
δυό κυπαρίσια αγκαλιά στο μνήμα μου απάνου»

( Λαικό τραγούδι του 1922)