Επτά ημέρες μετά την αποχώρηση και του τελευταίου ελληνικού στρατιωτικού τμήματος από την Μικρά Ασία, το βράδυ της 30ης προς 31η Αυγούστου (13 Σεπτεμβρίου με το σημερινό ημερολόγιο) 1922 η Σμύρνη παραδίδεται στις φλόγες.
Περίπου 1.500.000 πρόσφυγες από την Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη καταφεύγουν στην Ελλάδα για να αλλάξουν για πάντα την συλλογική συνείδηση και ταυτότητα των υπολοίπων Ελλήνων.
«Ο Αη-Λαός» 1983
Θα με δικάσει ο κούκος και τ’ αηδόνι
μα στην Αγιάσο σταυρουδάκι μου χρυσό
τις νύχτες που θα πέφτει άσπρο χιόνι
οι Τσέτες θα κρεμάνε το Χριστό.
Στον ουρανό που κάναμε ταβάνι
δε βλέπουμε τις νύχτες ξαστεριά
κουρσάροι, Φράγκοι, Βενετσιάνοι
μας πούλησαν για γρόσια και φλουριά.
Στην Τροία μεγαλώνουνε τα στάχυα
και στην Αγιάσο σε μιαν έρμη εκκλησιά
ζωγράφισε ο Θεόφιλος με αίμα
το χάρο να φοράει θαλασσιά.
Στίχοι: Μιχάλης Μπουρμπούλης.Μουσική: Δημήτρης ΛάγιοςΕρμηνεία : Σωτηρία Μπέλλου