Κόνα Φιλιώ,η γιαγιά της Μικρασίας!
Ένας ξεριζωμός…
15/11/2013
Φωτογραφίες Αναξαγορείου και Βουρλιωτών.
25/01/2014
Κόνα Φιλιώ: H γυναίκα που κράτησε ζωντανό τον πολιτιστικό πλούτο του Μικρασιατικού Ελληνισμού!
Η Φιλιώ Χαϊδεμένου γεννήθηκε από Ναξιώτη στην καταγωγή πατέρα και μητέρα Σμυρνιά, στα Βουρλά της Μικράς Ασίας το 1899. Πρόσφυγας πρώτης γενιάς έβαλε σκοπό της ζωής της να διασώσει όσα κειμήλια της πατρίδας της, της Μ. Ασίας μπορούσε. Σωσμένα αντικείμενα, φορεσιές, κειμήλια, κάθε τι που είχε σωθεί στον Μεγάλο ξεριζωμό και είχαν φέρει διασώζοντας τα οι εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, έγιναν κτήμα του Μουσείου Μικρασιατικού ελληνισμού “ΦΙΛΙΩ ΧΑΙΔΕΜΕΝΟΥ”,στη Νέα Φιλαδέλφεια, ένα όνειρο της που έγινε πραγματικότητα .
«Όσο ζω κι αναπνέω δεν θα σταματήσω ποτέ να μιλώ για όσα ζήσαμε οι Έλληνες της Σμύρνης, της Μικράς Ασίας, με τη φωτιά, τον διωγμό, τον ξεριζωμό μας από τα άγια χώματα, την καταδίκη σε προσφυγιά . Αυτά τα μάτια ώσπου να κλείσουν, θα βλέπουν μπροστά τους τα όσα έγιναν, και δεν συμφέρουν, και το στόμα μου θα μιλά για το άδικο του Ελληνισμού και θα ζητά την επιστροφή εκεί που είδαμε το φως, που μεγαλώσαμε, προκόψαμε, για να χαθούν όλα μέσα στον καπνό και στη φωτιά» .
Κάρα άδειαζαν πεθαμένους δίπλα μας, όπου έβρισκαν. Το βράδυ, όταν οι Τούρκοι άρχιζαν να βιάζουν και να κακοποιούν όποια γυναίκα έβρισκαν, οι Αμερικανοί άναψαν τους προβολείς των πλοίων και τους έριξαν πάνω μας, για να σταματήσουν κάπως το κακό. Φωνές ακούγονταν: “Τα γυναικόπαιδα να μπαρκάρουν πρώτα!” – θαρρείς και υπήρχε και κανένας άντρας ανάμεσά μας…” (απόσπασμα από το βιβλίο της Φιλιώς Χαϊδεμένου).
Είπα, Βουρλά μου αγαπημένα δεν θα σας ξεχάσω ποτέ».
Στις 6 Ιουνίου 2007 “έφυγε” από τη ζωή στα 108 της χρόνια, η γιαγιά Φιλιώ, η γυναίκα που έγινε σύμβολο του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας.
Παρακάτω μπορείτε να παρακολουθήσετε ένα επεισόδιο από τη σειρά εκπομπών της ΕΡΤ που είναι αφιερωμένο στην ΦΙΛΙΩ ΧΑΪΔΕΜΕΝΟΥ.
Η ΦΙΛΙΩ ΧΑΪΔΕΜΕΝΟΥ, η «κόνα Φιλιώ»,η γιαγιά όλων των Μικρασιατών σε ηλικία 102 ετών, μιλά με νοσταλγία για τη Μικρά Ασία, τα χρόνια της παιδικής και εφηβικής της ηλικίας στα Βουρλά, για την οικογένειά της και την καθημερινή τους ζωή στη Μικρά Ασία. Αφηγείται με λεπτομέρεια την άφιξη του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη τον Μάϊο του 1919 και τη λαμπρή υποδοχή των Μικρασιατών. Με συγκίνηση θυμάται τα γεγονότα μετά την υποχώρηση του ελληνικού στρατού, όπως τα έζησε η ίδια και η οικογένειά της στα Βουρλά, περιγράφει τις τουρκικές σφαγές και τον εκτοπισμό της οικογένειάς της, την φυγή από τη Σμύρνη, την άφιξή της στον Πειραιά. Τέλος, κάνει λόγο για τον αγώνα της για τη διάσωση της μικρασιατικής μνήμης και για τη δημιουργία μνημείου στην Αθήνα προς τιμήν των Μικρασιατών, και αφηγείται την επιστροφή της-στα 96 της χρόνια-στα Βουρλά, για να φέρει πέτρα και χώμα από την πατρίδα της, που τοποθέτησε στην κρύπτη του μνημείου. Η συγκινητική της μαρτυρία και η αφήγηση πλαισιώνονται από πλούσιο αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό.
Γιά να τη δείτε κάντε κλικ στο παρακάτω link.
Α.Το συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς εκπομπών της ΕΡΤ, είναι αφιερωμένο στην Μικρασιάτισσα ΦΙΛΙΩ ΧΑΪΔΕΜΕΝΟΥ. Η ΦΙΛΙΩ ΧΑΪΔΕΜΕΝΟΥ, η «γιαγιά Φιλιώ» των 102 ετών, μιλά με νοσταλγία για τη Μικρά Ασία, τα χρόνια της παιδικής και εφηβικής της ηλικίας στα Βουρλά, για την οικογένειά της και την καθημερινή τους ζωή στη Μικρά Ασία.
Β..Τραγούδι αφιερωμένο στη μνήμη της ΦΙΛΙΩΣ ΧΑΙΔΕΜΕΝΟΥ της Βουρλιώτισσας και σε όλους τους Μικρασιάτες!
Γ.Η παρακάτω συνέντευξη έλαβε χώρα 2 χρόνια πρίν τον θάνατο της, τον Μάιο του 2005.
https://www.youtube.com/watch?v=b-WAXWGP9cY