Φιλολογική Πρωτοχρονιά 2022.

Το Κυριακάτικο οικογενειακό τραπέζι είχε τελειώσει. Η γιαγιά και η μάνα είχαν σηκώσει το πιάτα και ήδη ο βαρύς πηχτός καφές άχνιζε μπροστά στον παππού.

Ανοιξε το πακέτο του και πήρε ένα άφιλτρο, το χτύπησε στο νύχι του να σφίξει και το άναψε με τα σπίρτα του.

Με κοίταξε με εκείνο το βλέμμα που έδειχνε καμάρι και απόλυτη αγάπη.

-Ελα κοντά, να σου πω κι άλλες ιστορίες για τα Βουρλά μας!

Τα Βουρλα λοιπόν ήταν καθαρά και σχεδόν ολοκληρωτικά Ελληνική πόλη Μάνο!

Κανείς Τούρκος δεν τολμούσε να πλησιάσει, εκτός απο τον χωροφύλακα και τον διοικητή που κι αυτοί πέρναγαν των παθών τους τον τάραχο έτσι και τολμούσαν να σηκώσουν χέρι η όπλο επάνω σε Βουρλιώτη.

Γιατι οι Βουρλιώτες Μάνο μου ήταν (και ακόμη είναι) τζαναμπέτηδες!

Άρχοντες στην συμπεριφορά, δουλευταράδες ακούραστοι, με τα σεντούκια τους γεμάτα, ανοιχτοχέρηδες! Πραγματικοί αριστοκράτες !

Κι όμως, αυτοι οι άρχοντες κάτω απο το πετσί τους έκρυβαν αντρακλαράδες που φόβο δεν ήξεραν τι είναι!

Είχαν κι ένα άλλο “χούϊ” οι Βουρλιώτες! Τους άρεσε το λαθρεμπόριο, κάτω απο την μύτη του Τούρκου! Το κοντραμπάντο! Ειδικά το κοντραμπάντο του καπνού. Πολλοί έστηναν γι αυτόν τον λόγο το “ασκέρι” τους μέσα στους κινδύνους, πάντα ένοπλοι. Και καμιά φορά τύχαινε κάποιος τζανταρμάς (Τούρκος χωροφύλακας) να νομίσει οτι τα Βουρλά ήταν κι αυτά Τουρκιά. Δεν πολυκαίριζε! Συνήθως έφευγε ως πτώμα.

Γιατι οι κοντραμπατζήδες τα όπλα τα είχαν πάντα προσκεφάλι τους. Για τον Αγώνα ! Προετοιμασία για τον Αγώνα τα λόγιαζαν ! Τον Αγώνα που ποτέ δεν σταμάτησε ! Γι αυτό και τα όπλα τους τα αγίαζαν στις εκκλησίες του Βουρλά. Δεν ήταν εργαλεία κέρδους! Ήταν σύντροφοι στον Αγώνα.

Έλεγαν : “ Έναν Ελληνα θα σκοτώνουν οι Τούρκοι ; Έναν Τούρκο θα σκοτώνουμε κι εμείς. Γιατι το κοντραμπάντο δεν το κάνουμε για τσι παράδες. Θα μπορούσαμε να γίνουμε εμπόροι, φουρνάρηδες, νοικοκυραίοι. Πιο πολλά θα βγάναμε και θα είχαμε και την ησυχία μας. Εμείς όμως το έχουμε στο αίμα μας. Δεν ζούμε αλλοιώς!”

Έφτασε και το 1821 και η Επανάσταση. Σιγά μην έλειπαν οι Μικρασιάτες απο τον Αγώνα! Και όπως πάντα οι Βουρλιώτες και οι Αϊβαλιώτες (άλλα παλικάρια κι αυτοί) αλλά και απο παντού, εγκατέλειψαν τις οικογένειες και τις εστίες τους και εντάχθηκαν στην Ιωνική Φάλαγγα με αρχηγό τον Ιωάννη Καρόγλου!

Με χρήματα αλλά και με την ίδια την ζωή τους πολέμησαν με φοβερή αποφασιστικότητα και ανδρεία και βοήθησαν πολύ στον Αγώνα.

Οι μάχες στο Άστρος, στην Δόμβραινα, στην Αράχωβα, στο Δίστομο, στην Ακρόπολη, στην Χίο και όπου αλλού κλήθηκαν να πολεμήσουν, έχουν καταγράψει την προσφορά τους.

Προσφορά και μόνο προσφορά ! Χωρίς να δέχονται καν τρόφιμα η χρήματα για την συντήρησή τους!

“Δεν τους αγόραζε κανείς με όλα τα καλά του κόσμου, ούτε με μισθούς αρπαζόμενους απο τους πολίτες” (Νικ. Κασομούλης).

Και σκέψου Μάνο μου οτι αυτοί οι ήρωες άφησαν πίσω τους τις οικογένειές τους και τις περιουσίες τους, έλεος στην εκδικητικότητα του Οθωμανού.

Πολλοί μάλιστα εξ αυτών, όταν επωφελήθηκαν απο την “αμνηστία” του Σουλτάνου και γύρισαν πίσω (γιατι όπως γίνεται συνήθως, το Ελληνικό κράτος δεν νοιάστηκε για την τύχη τους), βρήκαν τις περιουσίες τους κατασχεμένες. Και χρειάστηκε να τις …ξανα αγοράσουν με σκληρή δουλειά. Να ξαναρχίσουν απο την αρχή, όπως πάντα έκαναν οι Βουρλιώτες.

Λίγα πράγματα έχουν γράψει οι ιστορικοί για την προσφορά των Μικρασιατών στον Αγώνα του ‘21 Μάνο μου.

Χρέος δικό σου και της γενιάς σου είναι να αναδείξετε και αυτήν την προσφορά! Αυτήν την θυσία!

Ένας άλλος τρανός Βουρλιώτης ήταν και ο Αναστάσης ο Μπουτζαλής. Ο αδικοχαμένος Αναστάσης Μπουτζαλής. Οπλαρχηγός αντάρτικων ομάδων στην Μικρά Ασία, μετά την Καταστροφή έφυγε και πήγε στην Κρήτη. Κι εκεί τα ίδια. Ήρθαν οι Γερμανοί και αυτός πάντα πρώτος , αρχηγός αντάρτικων ομάδων στον απελευθερωτικό αγώνα της Κρήτης. Επιβίωσε τοσων και τόσων μαχών για να σκοτωθεί απο Έλληνες, για θέμα τιμής (αλλά στην ουσία λόγω του κομματικού διχασμού). Ποτέ δεν έκανε πίσω. Ούτε ένα βήμα! Ούτε στην μάχη, ούτε στην λεβεντιά !

…στο σκοτάδι ακούγονται θόρυβοι απο βήματα. Οι υπερασπιστές του νησιού σημαίνουν συναγερμό!

-Ποίοι; Λυτρωταί! Εσείς;

-Ελευθερωταί! Ήταν η απάντηση!

“Είναι οι Βουρλιώτες ! Είναι ο Καρπουζάκης!”

“Εμείς είμαστε αδέλφια! Εμείς!”

Και μόνο να το ακούσεις αυτό Μάνο μου, αυτό το “εμείς είμαστε αδέλφια! Εμείς!” φτάνει να τα βάλεις με όλους τους δαιμόνους της Κόλασης!

Και ναί! Σαν Βουρλιώτες ποτέ δεν έκαναν πίσω! Μόνο εμπρός!

(Ημερολόγιο του Γώργη Καρπουζάκη – Ιστορία της Απελευθέρωσης της Χίου 1912 του Πέτρου Καρακασώνη)

Ακόμη και στην Καταστροφή, κάποιοι Βουρλιώτες ούτε αφέθηκαν στην τύχη τους, ούτε πίστεψαν στα λόγια και τους όρκους του Τούρκου! Και μη μπορώντας να διαφύγουν κρύφτηκαν στις σπηλιές, στα βουνά της Ερυθραίας.

Με χίλιες στερήσεις και κινδύνους, 4 μήνες αγώνα επιβίωσης με πολλές απώλειες αφού οι Τούρκοι πάντα τους έψαχναν, κατάφεραν 64 επιζώντες κλέβοντας μία βάρκα και ειδοποιώνταςτο Ελληνικό Ναυτικό, να φύγουν και να καταλήξουν στην Μυτιλήνη και την σωτηρία! Αδάμαστοι, ακατάβλητοι! Θεριά !

Κι έφτασαν οι μαύρες μέρες της καταστροφής! Της προδοσίας!

Και οι Τούρκοι δεν ξέχασαν τι ήταν τα Βουρλά και οι Βουρλιώτες!

Ούτε οτι η αφρόκρεμα της νεολαίας έφυγε και κατετάγη εθελοντικά στον Ελληνικό Στρατό για την Εκστρατεία.

Κι όταν έπεσαν τα Βουρλά εκδικήθηκαν…

Χιλιάδες τα ακέφαλα σώματα στα Τέλια του Μουσελέ!

Γεμάτα τα πηγάδια απο νεκρές Βουρλιωτίνες που προτίμησαν τον θάνατο απο την ατίμωση!

Και χιλιάδες οι αγνοούμενοι στα “Αμελέ Ταμπουρού”, τα τάγματα εξόντωσης.

Φωτιά παντού Μάνο ! Φωτιά παντού!

Μην τα ξεχάσεις τα Βουρλά μας Μάνο! Κράτα τα ζωντανά στην ψυχή σου!

Τρία τσιγάρα είχε τελειώσεΙ ο παππούς.

Ο δε καφές ήταν τελειωμένος προ πολλού με τον “ντελβέ” να στεγνώνει στο φουρφούρινο φλυτζάνι!

”Σου είπα κάποια λίγα μόνο για να ξέρεις απο που βαστάς Μάνο. Τα υπόλοιπα θα τα μάθεις μεγαλώνοντας. Πρέπει να τα ψάξεις. Εχεις χρέος να τα ψάξεις ! Αντε τώρα στην αυλή να παίξεις. Την άλλη φορά θα σου μιλήσω για τις Βουρλιωτίνες.

Αρκετά χρόνια αργότερα : Ο παππούς έχει ταξιδέψει να συναντήσει τους προγόνους.

Σε μένα άφησε, ένα βαρύ χρέος που δεν θα το άλλαζα με τίποτε, ένα σπαθί, πολλά παράσημα ανδρείας απο τον Α’Παγκόσμιο πόλεμο και την Μικρασιατική εκστρατεία, επιστολές αναγνώρισης εξαιρέτων υπηρεσιών στους 2 πολέμους αλλά και την Εθνική Αντίσταση.

Γι αυτά ποτέ δεν μου μίλησε ο παππούς.

Ίσως ήταν απο αυτά που όπως είπε θα τα μάθω μεγαλώνοντας.

Ούτε ποτέ περηφανεύτηκε για την αποκοτιά του να δραπετεύσει απο τα Βουρλά, να έρθει στην ελεύθερη Ελλάδα και να καταταγεί έφηβος ακόμη, εθελοντής στον Ελληνικό Στρατό απ’ οπου αποστρατεύτηκε με σοβαρές βλάβες στην υγεία του με τον βαθμό του Συνταγματάρχη.

Και ποτέ δεν ανέφερε οτι ο Νίκος Μηλιώρης, ο καταγραφέας των Βουρλών σε κάθε μορφή της ζωής τους, τον μνημονεύει ανάμεσα στους διακριθέντες Βουρλιώτες στον στρατιωτικό κλάδο!

Γι αυτά, τα δικά του ποτέ δεν μου μίλησε. Μόνο για την λεβεντιά των άλλων!

Αλλά τα είπαμε και στην αρχή. Οι Βουρλιώτες εκτός απο άρχοντες και παλικάρια είναι και σεμνοί !

Είναι η κληρονομιά! Είναι το Χρέος που μας άφησαν να το πάμε μια γενιά παραπέρα.