Από τα Βουρλά στη Καππαδοκία.Ενα ταξίδι με την Ενωση Βουρλιωτών Μ.Ασίας.

Χ Ι Ο Σ

Νάμαστε λοιπόν για άλλη μια φορά μαζεμένοι στον προβλήτα του λιμανιού στον Πειραιά, για να επιβιβαστούμε στο πλοίο για Χίο (1ο στάδιο της εξόρμησης).

Επιβίβαση, ένα ήσυχο ταξίδι και ξημερώματα είμαστε στην Χίο. Την αγαπημένη Χίο!

Όμως… όταν θυμώνει το Αιγαίο οι άνθρωποι πάνε πάσο !

7-9 μποφόρ και τα πλοία από και πρoς Τσεσμέ, μένουν δεμένα.

Να η πρώτη αναποδιά. Βέβαια Βουρλιώτες είμαστε και οι Βουρλιώτες δεν αφήνουν ποτέ τις καταστάσεις να τους διαμορφώσουν , αλλά διαμορφώνουν αυτοί τις καταστάσεις.

Άμεσες επαφές λοιπόν του ταξιδιωτικού μας γραφείου Santino και του επικεφαλής του κου Μπάμπη Μάϊνα με τοπικές επιχειρήσεις και επίσης άμεσα κλείστηκε ξενοδοχείο για διανυκτέρευση και πούλμαν για περιοδεία , για να μην πάει χαμένη η μέρα. Εγκατάσταση λοιπόν στο ξενοδοχείο και αμέσως βουρ για βόλτα στην Νότια Χίο.

Πρώτη στάση ο Κάμπος ! Ο Κάμπος, λίγο έξω από την πόλη της Χίου είναι ένας Παράδεισος στην κυριολεξία. Αρχοντικά εξαιρετικής αισθητικής, μέσα σε κήπους γεμάτους λεμονιές, πορτοκαλιές, μανταρινιές. Από κάθε υποστατικό που περνάμε με το πούλμαν μου έρχεται στο μυαλό η σκέψη : “Εδώ θα ήθελα να ζήσω”. Και αμέσως μετά αυτή η σκέψη σβήνει για να σκεφτώ ακριβώς το ίδιο για το επόμενο και ξανά για το άλλο και ούτω καθεξής!

Όταν χαρακτήρισα τον Κάμπο παράδεισο το εννοούσα 100%.

Παλιότερα ο Κάμπος ήταν ένας πλουτοπαραγωγικός παράγοντας για την Χίο. Οι εξαγωγές των “ξινών” ήταν πολλές. Η δε ποιότητα των προϊόντων εξαιρετική όπως και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών (κάθε εξαγώγιμος καρπός , έφευγε μετά από αυστηρό έλεγχο συσκευασμένος ένας – ένας και με την ετικέτα του παραγωγού επάνω του).

Τώρα υπάρχει μία εικόνα σχετικής εγκατάλειψης. Ακατανόητο !

Η παραγωγή πάντως συνεχίζεται από ότι φαίνεται, αλλά εκείνα τα αρχοντικά….μένουν άδεια δυστυχώς!

Σταματάμε στο κτήμα Citrus. Το μόνο ζωντανό κύτταρο του Κάμπου, που λειτουργεί για τους επισκέπτες. Υπέροχο το κτίριο, με τις αρχοντικές σκάλες του, και την εντυπωσιακή πύλη του.

Γεμάτος δέντρα ο κήπος και γωνιές για δροσιά και ξεκούραση.

Ένα καφεδάκι από την καφετέρια της επιχείρησης παρέα με τις υπέροχες και φουντωτές γάτες και η βόλτα περνάει από τον νερόμυλο και τον εξωτερικό χώρο που κάθονταν οι ιδιοκτήτες για αναψυχή.

Μία ζωή ποιοτική στην κυριολεξία!

Στο ισόγειο λειτουργεί μουσείο με τα εργαλεία της δουλειάς. Μεταξύ αυτών και ένα Τσατάλι, πράγμα που κάνει την καρδιά κάθε Βουρλιώτη να χτυπήσει λίγο πιο …άτακτα. Δίνονται μάλιστα αφειδώς πληροφορίες για την τότε διαδικασία παραγωγής μέσω βίντεο προς τους επισκέπτες.

Μεταξύ των εκθεμάτων και ένας πίνακας με τα οικόσημα των Ιουστινιάνι, των Γενοβέζων κυρίαρχων που εκμεταλλεύτηκαν για πολλά χρόνια την Χίο, μέσω της Maona, της συνεταιριστικής εταιρείας που δημιούργησαν γιαυτόν τον σκοπό.

Μην ξεχνάμε οτι οι Ιουστινιανι είναι στενά συνδεδεμένοι με την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, αφού ένας Ιουστινιάνης ήταν αυτός που βοήθησε τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο να υπερασπιστεί όσο ήταν αυτό δυνατόν την Πόλη από τους Οθωμανούς. Και μάλιστα τραυματίστηκε βαριά λίγο πριν την Άλωση και πέθανε στο πλοίο του γυρισμού προς την Χίο.

 

Φεύγουμε από τον Κάμπο και σειρά έχουν τα Μαστιχοχώρια, ο θησαυρός της Χίου. Περνάμε δίπλα από τα μαστιχόδεντρα με την χαρακτηριστική κιμωλία γύρω από τον κορμό τους για να συλλέγει το δάκρυ του δέντρου και φτάνουμε στο Μεσαιωνικό χωριό, τα μεστά. Οχυρωμένο από έξω , ένα πραγματικό φρούριο, με πολύ στενούς δρόμους για ευκολότερη άμυνα, με αψίδες ανάμεσα στις στέγες για επικοινωνία χωρίς να χρειάζεται να κατεβεί κανείς στον δρόμο, με μικρά σιδερόφρακτα παράθυρα. Νομίζεις πως θα ακούσεις πίσω σου τον καλπασμό από κάποιον πολέμαρχο του τότε.

Στην πανέμορφη πλατεία, στην μέση του χωριού, βρίσκεται και η μεγάλη εκκλησία των Ταξιαρχών που επισκέφθηκαν πολλοί συνταξιδιώτες.

Συνέχεια από την πύλη εξόδου του χωριού (δυο πύλες υπάρχουν. Είπαμε , οχυρωμένο είναι το χωριό) και η επόμενη στάση είναι στο επίσης Μεσαιωνικό, οχυρωμένο χωριό των Ολύμπων. Εξ ίσου επιβλητικό.

Εκεί κοντά υπάρχει και το σπήλαιο των Ολύμπων. Ενα πραγματικά εντυπωσιακό σπηλαιοβάραθρο με πλήθος σταλακτίτες και σταλαγμίτες , αλλά … για μία ακόμη φορά κλειστό! Απορώ γιατί ένα τέτοιο στολίδι πρέπει να παραμένει κλειστό. Ας απαντήσουν οι αρμόδιοι ΑΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΤΕΤΟΙΟΙ !

Η βόλτα κοντεύει να τελειώσει. Περνάμε για φαγητό από το Πυργί, το χωριό με τις προσόψεις των σπιτιών χαραγμένες με γεωμετρικές διακοσμήσεις και αμέσως μετά καφεδάκι και αναμνηστικά από το παρακείμενο μουσείο Μαστίχας πριν επιστρέψουμε στο ξενοδοχείο για ξεκούραση (ξενύχτηδες είμαστε άλλωστε), βραδινή βόλτα για ποτάκι για όσους αντέχουν και άντε καληνύχτα περιμένοντας την αυριανή αναχώρηση για Τσεσμέ.

Φωτογραφίες : https://photos.app.goo.gl/B4oHdrePn42r3ZPNA

ΥΓ…..Γιά να δείτε τις φωτογραφίες σε κάθε ενότητα κάνετε copy το link και το ανοίγετε σε άλλη σελίδα.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PAMUKKALE.

Ένα ξύπνημα, φόρτωμα τα μπαγκάζια μας, πέρασμα από το Τελωνείο της Χίου και επιβίβαση στο πλοίο για Τσεσμέ.

Και εδώ θα κάνω μία στάση ! Έχουν δει οι αρμόδιοι (υπάρχουν άραγε ; ) το Τελωνείο των Τούρκων στον Τσεσμέ ;;; Έχουν κάνει την σύγκριση με το δικό μας μικρό και σε άθλια κατάσταση Τελωνείο ;; Και τα δυο αποτελούν εισόδους στις χώρες τους. Κανείς υπεύθυνος δεν αισθάνεται ντροπή με την σύγκριση ; Και δεν είναι το μόνο σημείο για το οποίο θα πρέπει να αισθανόμαστε ντροπή, εμείς οι “Ευρωπαίοι” Έλληνες σε σχέση με τους γείτονες! Ας αναλογιστούν όποιοι πρέπει τις ευθύνες τους !

Άφιξη λοιπόν στον Τσεσμέ, έλεγχος διαβατηρίων και αποσκευών και νάμαστε για άλλη μία φορά να συναντάμε την Sabiha, την γλυκύτατη ξεναγό μας και τον οδηγό του πούλμαν μας τον Eyp .

Το πρόγραμμα, λόγω της χθεσινής κακοκαιρίας, έχει αλλάξει οπότε ο δρόμος λέει διάσχιση της Σμύρνης καθ’ οδόν προς Παμούκαλε όπου και θα διανυκτερεύσουμε.

Προς την Σμύρνη λοιπόν και στην μέση της διαδρομής βρίσκονται τα Βουρλά, τα Βουρλά μας, η πατρίδα των προγόνων και αδιαπραγμάτευτα δική μου πατρίδα!

Και ναι ! Όσες φορές κι αν περάσω η καρδιά χτυπά δυνατά και τα μάτια τσούζουν λιγάκι…

Υπομονή! Τα Βουρλά θα τα δούμε στο τέλος της εκδρομής.

Περάσαμε γρήγορα από την Σμύρνη, ρίχνουμε από μακριά μια ματιά και έναν χαιρετισμό στο γήπεδο της Τουρκικής Altay, που πριν ήταν το γήπεδο του Πανιωνίου και παραχωρήθηκε στον σύλλογο με την μεσολάβηση του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης που ήταν και ο επίτιμος πρόεδρος του Πανιωνίου Γυμναστικού Συλλόγου Σμύρνης.

Αρκετά μεγάλη η διαδρομή, μέχρι να αντικρύσουμε από μακριά τον λόφο του βαμβακιού (Pamuk kale) στην Φρυγία. Φαντάζει χιονισμένο αλλά το “χιόνι” δεν είναι παρα οι ασβεστολιθικές αποθέσεις από τις ιαματικές πηγές.

Φτάνουμε ! Τα ερείπια της αρχαίας Ιεράπολης σε μία πολύ μεγάλη έκταση σε προκαλούν να τρυπώσεις παντού. Σημαντικά ερείπια όπως ο ναός του Αρχιγέτη Απόλλωνα (προσωπική συμπάθεια ) και ψηλά στον λόφο το πραγματικά εντυπωσιακό Ρωμαϊκό θέατρο που αξίζει 100% την ανηφόρα για να φτάσει κανείς εκεί και να απολαύσει μοναδικό θέαμα!

Πιο πάνω και αριστερά, η εκκλησία , τόπος μαρτυρίου του απόστολου Φίλιππου και στο πλάι του δρόμου εκτείνεται η τεράστια νεκρόπολη της Ιεράπολης.

Μετά την επίσκεψη στο θέατρο κατεβαίνουμε προς τις ρηχές ασβεστολιθικές λιμνούλες των ιαματικών λουτρών, όπου πολλοί επισκέπτες τσαλαβουτάνε τα πόδια τους. Πραγματικά μοναδικό το θέαμα (όχι των ποδοβουτηχτάδων, αλλά του περιβάλλοντα χώρου!)

Πιο μέσα υπάρχει καφετέρια και μαγαζιά με αναμνηστικά που περιβάλλουν την λεγόμενη πισίνα της Κλεοπάτρας (λένε πως έκανε κι εκεί το μπάνιο της! Καθαρό κορίτσι, δεν μπορώ να πω !).

Όχι τίποτε εντυπωσιακό. Απλά τουριστικό και σημείο ξεκούρασης, αν και κάποιες θέλησαν να μιμηθούν την Κλεοπάτρα και βούτηξαν.

Την επίσκεψη ακολούθησε η εγκατάσταση στο ξενοδοχείο (5 αστέρων παρακαλώ) για ξεκούραση.

Είχαμε και λίγο χορό της κοιλιάς έτσι για να μην ξεχνάμε πως είμαστε τουρίστες …

Την επομένη, φεύγοντας περάσαμε και από την λίμνη που βρίσκεται στους πρόποδες του Pamukkale για μία τελευταία ματιά.

Μας υποδέχτηκαν κράζοντας ένα κοπάδι χήνες. Χαριτωμένο το θέαμα , ειδικά όταν συνδυάζεται με τον περιβάλλοντα χώρο της λίμνης. Να και η πρώτη ομαδική φωτογραφία της ομάδας!

Στο βάθος του ορίζοντα είχαμε την πρώτη επαφή με τα αερόστατα (ναι, και στο Pamukkale έχουν αερόστατα). Μία πρόγευση για την πτήση που θα κάνουμε αργότερα στο Προκόπι. Σαγηνευτικό το θέαμα με τον ουρανό γεμάτο πολύχρωμα αερόστατα.

Γειά σου Pamukkale! Έχω ξανάρθει αλλά ο χώρος πάντα έχει καινούργια πράγματα να σου δώσει.

Χαιρετάμε και …. hit the road Jack !

Φωτογραφίες : https://photos.google.com/share/AF1QipP1to_9yXzH749poCM_bMtizuFrTEeqm6obGdkfpisleinAqqVGM0NrtTmP8HCPOQ?key=Q0tCUHlGUDRGdnJBZGFMbmJuZDhHVzVsUFdydWJ3

ΥΓ…..Γιά να δείτε τις φωτογραφίες σε κάθε ενότητα κάνετε copy το link και το ανοίγετε σε άλλη σελίδα.

 

 

 

 

 

 

 

 

SULTAN HANI.

Ο δρόμος για το Προκόπι και την Καππαδοκία διακόπτεται από μία στάση σε ένα Καραβάν Σεράϊ.

Είναι το Sultan Hani το μεγαλύτερο Καραβάν Σεράϊ που χτίστηκε τον 13ο αιώνα. Εκεί σταμάταγαν τα καραβάνια για ξεκούραση , ανεφοδιασμό, αλλά και προστασία από τους ληστές. Κι επειδή παρείχε προστασία στον ταξιδιώτη, ήταν ένα πραγματικό οχυρό! Εντυπωσιακό όπως και να το δει κανείς !

Με μεγάλη αυλή , που στην μέση έχει κτίριο για την προσευχή των ταξιδιωτών, και στα πλάγια έχει δωμάτια (μικρά και μεγάλα) όπου φιλοξενούσε τους ανθρώπους. Το εντυπωσιακό όμως είναι στην απέναντι πλευρά της πύλης, ο χώρος που σταβλίζονταν τα ζωντανά (καμήλες και άλογα)! Πανύψηλοι θόλοι και στοές, τεράστιος ο χώρος για τα (προφανώς) πολλά ζωντανά των καραβανιών.

Αισθάνεσαι «μικρός» στον χώρο και κατά την γνώμη μου αυτός ο χώρος είναι το Α και το Ω του κτίσματος. Το οποίο κτίσμα είναι εντυπωσιακά ογκώδες και ανθεκτικό (μην ξεχνάμε , στην ουσία φρούριο ήταν).

Ο χώρος σταβλισμού των ζώων πλέον φιλοξενεί μία έκθεση με παραδοσιακά χαλιά. Πανέμορφα !

Η διακόσμηση δεν είναι η γνωστή , περίπλοκη (και κατά την άποψή μου υπερβολική) των Οθωμανών. Είναι χαρακτηριστική των Σελτζούκων , που και πιο πολιτισμένοι ήταν (γι αυτό ίσως και τους κατάπιαν οι σκληροτράχηλοι Οθωμανοί του Οσμάν) και είχαν αποκτήσει στενές επιρροές από το Βυζάντιο.

Ειδικά η είσοδος είναι εξαιρετικά δουλεμένη, αλλά με μία απλότητα που γοητεύει.

Δεν αποφεύγω να μπω στον πειρασμό της σύγκρισης και εξηγούμαι :

Στο σχολείο είχαμε μελετήσει τον Ρωμαϊκό ρυθμό σε σχέση με τον μετέπειτα κυριαρχήσαντα Γοτθικό.

Γοητευμένος από τον Ρωμαϊκό, σχεδόν περιφρόνησα τον Γοτθικό με την πολύπλοκη (και κακόγουστη θεωρώ) διακόσμησή του. Πάντα μου άρεσαν οι απλές και λιτές φόρμες και αμέσως αντιστοίχησα την σύγκρουση του Ρωμαϊκού ρυθμού αρχιτεκτονικής σε σχέση με τον κακόγουστο Γοτθικό , με την σύγκρουση της Σελτζούκικης διακόσμησης σε σχέση με την Οθωμανική που όπως προ είπα με απωθεί!

Ας με συγχωρέσουν οι συνταξιδιώτες για την υποκειμενική παρέμβαση , αλλά την θεώρησα αναγκαία.

Την χάρηκα την επίσκεψη στο Sultan Hani ! Την χάρηκα πολύ !

Και συνεχίζουμε τον δρόμο για το Προκόπι….

Φωτογραφιες : https://photos.app.goo.gl/9DKebiSFdGxnLhUz5

ΥΓ…..Γιά να δείτε τις φωτογραφίες σε κάθε ενότητα κάνετε copy το link και το ανοίγετε σε άλλη σελίδα.

 

 

 

 

 

ΜΙΑ ΠΤΗΣΗ ΜΕ ΑΕΡΟΣΤΑΤΟ.

Έχοντας φτάσει στο Προκόπι , μετά από μια κουραστική μέρα, η επομένη είχε πρωϊνό ξύπνημα. Γιατί ;;; Μα γιατί έπρεπε να πετάξουμε και να προλάβουμε την Ανατολή από ψηλά! Και μάλιστα πήγαμε σχετικά αργοπορημένοι .. Μας παρέλαβε το βαν της εταιρείας και μας πήγε στον χώρο που απογειώνονται τα αερόστατα. Δεν κρύβω το ότι εντυπωσιάστηκα από το πλήθος τους. Όλη η κοιλάδα γεμάτη αερόστατα. Άλλα ξαπλωμένα σε διαδικασία φουσκώματος και άλλα ήδη στον ουρανό να απολαμβάνουν το θέαμα. Το αερόστατό μας φούσκωνε σιγά σιγά. Στο μεταξύ βρήκαμε την ευκαιρία να βγάλουμε και κάποιες φωτογραφίες τις μουτσούνες μας, γιατί έχουμε και μια γοητεία να παραδώσουμε στην αιωνιότητα … Κάποια στιγμή του σηκώθηκε (το αερόστατο) του Τούρκου, το προσωπικό ευθυγράμμισε το καλάθι και ανεβήκαμε όλοι, με το αερόστατο να αρχίσει σιγά σιγά να ανεβαίνει στον ουρανό. Τον θόρυβο από το γκάζι που έστελνε φλόγα στο εσωτερικό του μπαλονιού για να ζεσταίνει την αέρα και να το κρατά στο ύψος του, διαδεχόταν η απόλυτη ησυχία του αιθέρα (καταλυτική !!!) και κάποιες σκόρπιες κουβέντες των συνταξιδιωτών. Το θέαμα από κάτω μας απλωνόταν πανοραμικά, με την παράξενη επιφάνεια της περιοχής (αποτέλεσμα των προκατακλυσμιαίων ηφαιστειακών εκρήξεων). Φαράγγια γεμάτα βλάστηση,

εκείνοι οι κώνοι που σχημάτισε η λάβα , και στο βάθος ο ορίζοντας μέχρι εκεί που φτάνει η ματιά. Μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις μου φάνηκε πως διέκρινα και την καμπυλότητα που δίνει η προοπτική στον ορίζοντα. Μοναδική η εμπειρία ! Οι θόρυβοι σιγά σιγά οπισθοχώρησαν στο πίσω μέρος της αντίληψης. Ο θόρυβος της φλόγας έγινε ψίθυρος και οι φωνές των συνεπιβατών μια μακρινή ηχώ! Όλες οι αισθήσεις επικεντρώθηκαν σε αυτό που ζούσα. Γι’ αυτό άλλωστε ήμουν εκεί , την συγκεκριμένη στιγμή ! Η πτήση συνεχίστηκε και κάποια στιγμή το walkie talkie του πιλότου μας άρχισε να λαλάει και καταλάβαμε ότι ήρθε η ώρα να προσγειωθούμε. Πριν να γίνει αυτό πρόλαβα να πιάσω την σκιά του αερόστατου μας στο φόντο της επιφάνειας κάτω και μακριά μας. Το προσωπικό του εδάφους ήρθε από κάτω μας, ο πιλότος μαστορικά μας κατέβασε στην πλατφόρμα , το αερόστατο δέθηκε και εμείς οι απόγονοι των αδελφών Mongolfier (των εφευρετών του αερόστατου) πατήσαμε ξανά στην γη ! Ο επίλογος ήταν λιγάκι “τουριστικός” με άνοιγμα σαμπάνιας (λες και κατακτήσαμε το φεγγάρι) και παράδοση σε όλους από ένα…δίπλωμα που πιστοποιούσε ότι είμαστε πλέον…airborn ! Ας είναι! Όλα έγιναν με χαμόγελο και το χαμόγελο πρέπει να το τιμάς ! Μου έμεινε η πολύ όμορφη εμπειρία. Θα την θυμάμαι, γιατί δεν το κάνεις και κάθε μέρα αυτό. Μέσα στο βαν και γρήγορα στο ξενοδοχείο , να προλάβουμε το πρωϊνό και να συνεχίσουμε την ημέρα μας με το πούλμαν.

Φωτογραφίες : https://photos.app.goo.gl/KSakQeDi63a2y9yi8

Και ένα βίντεο : https://youtu.be/8W7SWp_HKOQ

ΥΓ…..Γιά να δείτε τις φωτογραφίες σε κάθε ενότητα κάνετε copy το link και το ανοίγετε σε άλλη σελίδα.

 

 

 

 

 

 

 

ΤΡΕΙΣ ΧΑΡΗΤΕΣ – ΥΠΑΙΘΡΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΟΡΑΜΑΤΟΣ.

Μετά τα αερόστατα η μέρα συνεχίστηκε σε πιο ..”γήινα “ μονοπάτια . Και όταν εννοώ γήινα.. πιο γήινα δεν γίνεται.

Γιατί ήταν γεμάτη από εμπειρίες σχετικές με αυτήν την παράξενη επιφάνεια που υπάρχει στο μεγαλύτερο μέρος της Καππαδοκίας (της χώρας με τα όμορφα άλογα).

Σχηματισμοί ου δημιουργήθηκαν πολλές χιλιάδες χρόνια πίσω από την έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα του όρους Αργαίος. Η λάβα ξεχύθηκε παντού, πάγωσε και ο χρόνος μαζί με την διάβρωση σκούπισε την σκόνη και το χώμα και ελευθέρωσε αυτούς τους μοναδικούς σχηματισμούς , απο τους οποίους δύσκολα παίρνεις τα μάτια σου.

Είναι οι λεγόμενες στοιχειωμένες γωνιές (Deri bacalari)! Τις βρίσκεις παντού !

Να και η πρώτη μας σύντομη στάση στις “Τρεις Χάρητες”. Τρεις βραχώδεις σχηματισμούς που παραπέμπουν σε ανθρώπινες μορφές , λίγο έξω από το Προκόπι.

Φωτογραφίες και χάζεμα στο τοπίο και ξανά “οι ρόδες κυλάνε” όπως αγαπάει να λέει η Σαμπιχά.

Όχι πολύ μακρύτερα, μόλις 6 χιλιόμετρα από το Προκόπι, ξανακατεβαίνουμε από το πούλμαν για μία από τις κυριότερες στάσεις της ημέρας. Είναι το υπαίθριο μουσείο του Κοράματος (Κόραμα η Καλλίωρο στα Ελληνικά – Gοreme σήμερα).

Εκεί οι Χετταίοι αρχικά, οι χριστιανοί αργότερα, έσκαψαν το σκληρό (όχι όμως τόσο σκληρό ώστε να είναι απαγορευτικό) πέτρωμα και εύρισκαν καταφύγιο από τους Άραβες (και πριν τους Άραβες , από τους Ρωμαίους).

Τα περί Αποστόλου Παύλου που λένε ότι ξεκίνησε από εδώ την διδασκαλία του, να με συγχωρέσουν οι συνταξιδιώτες , αλλά ας τα βρουν από αλλού.

Η δική μου κοσμοθεώρηση δεν με αφήνει να εμβαθύνω αντικειμενικά, οπότε προτιμώ σε τέτοιες περιπτώσεις να αποφύγω περιγραφές και σχολιασμό.

Γεγονός είναι πως υπάρχουν περίπου 400 εκκλησίες στην ευρύτερη περιοχή. Και είναι όλες σκαμμένες μέσα στον βράχο.

Ανηφορίζουμε και μπαίνουμε στην περιοχή που είναι επισκέψιμη (και που επεκτείνεται συνεχώς με νέες ανασκαφές).

Μικρές , υπόσκαφες σπηλιές , που οι περισσότερες ήταν εκκλησίες , η μοναστήρια η ακόμη και χώροι ταφής με εικονογραφημένα τα τοιχώματά τους.

Ο επισκέψιμος χώρος είναι μικρός σε σχέση με όλο τον χώρο, αλλά και πάλι θέλει “πόδια” για να τον δεις όλο.

Όταν “ανοίγεις” το βλέμμα σου αντικρύζεις παντού σκαμμένες τρύπες πολλές από τις οποίες είναι σε σημεία απρόσιτα. Μάλλον έχουν να κάνουν με αναχωρητές , κάτι σαν τις σκήτες του Αγίου Όρους.

Παράξενα γεωμετρικά σκαλίσματα στεφανώνουν τις τρύπες και ήταν φωλιές περιστεριών (ίσως ταχυδρομικών περιστεριών).

Κάπου χάνεσαι. Νομίζεις ότι βλέπεις κάτι για πρώτη φορά , απλά για να συνειδητοποιήσεις ότι έχεις ξανα περάσει από εκεί. Παράξενο συναίσθημα.

Χαιρετάμε αυτό το απόκοσμο τοπίο και πάμε παρακάτω.!

Φωτογραφίες : https://photos.app.goo.gl/RZRztvAhcmcikEWi6

ΥΓ…..Γιά να δείτε τις φωτογραφίες σε κάθε ενότητα κάνετε copy το link και το ανοίγετε σε άλλη σελίδα.

 

 

 

 

 

 

 

 

ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗΣ GURAY – ΑΛΥΣ ΠΟΤΑΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΒΑΝΟ – ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ.

Δεν πήγαμε και πολύ μακριά από το Κόραμα. Λίγο μετά επισκεφθήκαμε το μουσείο αγγειοπλαστικής (και ζωγραφικής στα αγγεία). Είναι ιδιωτικό της οικογένειας Guray.

Από έξω τίποτε δεν μαρτυρά το μέγεθός του. Και ο λόγος είναι πως κι αυτό είναι εξ ολοκλήρου υπόσκαφο.

Μπαίνουμε στις στοές με τον υποβλητικό φωτισμό και τις επίσης σκαμμένες προθήκες με αρχαία η και νεότερα αγγεία, από διάφορες εποχές, μέχρι να φτάσουμε σε μία μεγάλη αίθουσα με σπάνιας τεχνικής εκθέματα και τον υπεύθυνο (μου διαφεύγει το όνομά του) να μας εξηγεί τα διάφορα κεραμικά και τον τρόπο κατασκευής αλλά και διακόσμησής τους.

Εκλεπτυσμένη τέχνη και αμέσως θυμήθηκα την φίλη μου την Έφη που έχει σπουδάσει και ασχολείται με αυτήν την δύσκολη αλλά και γοητευτική δραστηριότητα.

Από την εποχή των Χετταίων μέχρι και την ύστερη Οθωμανική εποχή τα έργα του ανθρώπου δίνουν έκφραση στις ανώτερες ανησυχίες του.

Περνάμε και από ένα εργαστήριο όπου κοπέλες φτιάχνουν ομορφιές για το τμήμα με τα αναμνηστικά (Έφη εξακολουθώ να σε φαντάζομαι ανάμεσά τους !!!), τα οποία τιμήσαμε δεόντως , προβληματίζοντας τον αποθηκευτικό χώρο του πούλμαν μας.

Δεν τελειώσαμε για την ημέρα. Επόμενη στάση στην Άβανο που την διασχίζει ο ΄Αλυς ποταμός, ο μεγαλύτερος ποταμός της Μικράς Ασίας.

Μεγάλο ποτάμι, γραφικότατο, με δασωμένες τις όχθες του και τις πανταχού παρούσες χήνες.

Φαίνεται πως και η γέφυρα του ποταμιού είναι σημείο που τα ζευγάρια που παντρεύονται έρχονται για την παραδοσιακή φωτογραφία. Πετύχαμε κι εμείς ένα τέτοιο ζευγάρι που μας πόζαρε με χαμόγελο. Όμορφη γωνιά !

Να πω την αλήθεια παραξενεύτηκα πολύ όταν σε μία γωνιά είδα αραγμένες Βενετσιάνικες γόνδολες. Προφανώς είναι κι αυτές μέσα στο πρόγραμμα για βόλτα στο ποτάμι, αλλά εμείς δεν έχουμε την πολυτέλεια του χρόνου, οπότε τις αφήνουμε στο αραξοβόλι τους.

Γυρισμός στο Προκόπι με σύντομη στάση στην “Καμήλα”. Όπου “καμήλα” ένας ηφαιστειογενής σχηματισμός που θυμίζει καμήλα. Και εκεί είδαμε κάποιες κοπέλες με συγκεκριμένες ενδυμασίες να φωτογραφίζονται, ποιος ξέρει για ποιον λόγο.

Στο Προκόπι πλέον, η φίλη Φρόσω (σύζυγος του προέδρου μας Φώτη Καραλή) είχε την στιγμή της βουρκώνοντας εμπρός από το προγονικό της μέγαρο, στην πλατεία, που πλέον είναι γκουρμέ εστιατόριο.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Μα δεν τελειώσαμε ακόμη! Η μέρα (νύχτα πλέον) τελειώνει με γλέντι στο Yasar Baba, με παραδοσιακούς χορούς και μία belly dancer που ξεσήκωσε αρκετούς από τους συνοδοιπόρους.

Αρκετά ! Ότι γίνεται στον Yasar Baba…μένει στον Yasar Baba !

Φωτογραφίες πάντως βγάλαμε !

Καληνύχτα για σήμερα. Φωτογραφίες : https://photos.app.goo.gl/WjdYsEw3zkCYAtM28

ΥΓ…..Γιά να δείτε τις φωτογραφίες σε κάθε ενότητα κάνετε copy το link και το ανοίγετε σε άλλη σελίδα.

 

 

 

 

 

 

 

 

ΠΡΟΚΟΠΙ.

Φτάνοντας στο Προκόπι (Οσιάνα παλιότερα … Urgup σήμερα) έχουμε ήδη εντυπωσιαστεί από τους παράξενους ηφαιστειακούς σχηματισμούς του οροπεδίου.

Έχουμε περάσει και από τις 3 Χάρητες που αναφέραμε προηγουμένως και η πόλη είναι πανέμορφη αλλά και πολύ τουριστική.

Μπορεί τα υπόσκαφα να βρίσκονται παντού μέσα στην πόλη αλλά και στα περίχωρα, ειδικά στον λόφο Temenni, η πλαγιά του οποίου είναι διάσπαρτη, αλλά ο τουριστικός προσανατολισμός της είναι φανερός στα πάντα.

Ειδικά οι συνταξιδιώτες που πήγαμε πρωί- πρωί για τα αερόστατα, είχαμε την ευκαιρία να δούμε καλύτερα την πόλη, τα ξενοδοχεία (πολλά από αυτά είναι υπόσκαφα), τα μπαράκια, ακόμη και κάποια παλιά, κλασσικά αυτοκίνητα δίπλα στο ωραίο άλσος , που διατίθενται για τελετές η και αναμνηστικές βόλτες.

Προσωπικά μου θύμισε έντονα Αράχωβα την χειμερινή περίοδο.

Η πόλη (όπως σχεδόν παντού στην Καππαδοκία) συνδέεται με την παρουσία των Σελτζούκων ( πριν ενσκήψουν οι Οθωμανοί) αλλά και των Βυζαντινών πριν από αυτούς.

Εκεί μαρτύρησε και ΄Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος, αλλά είπαμε…αυτά ας τα πει άλλος, αρμοδιότερος εμού.

Εκεί γύρω είναι και οι πολλές υπόγειες πόλεις για τις οποίες είναι ονομαστή η Καππαδοκία.

Κρασί και χαλιά τα προϊόντα για τα οποία περηφανεύεται το Προκόπι.

Και βέβαια να επαναλάβω πως δείγμα του πόσο πλούσια ζούσαν οι παλιότεροι κάτοικοι είναι και το μέγαρο που έζησαν οι πρόγονοι της Φρόσως , της συζύγου του προέδρου της Ένωσης Βουρλιωτών , του φίλου Φώτη.

Περιττή η περιγραφή της συγκίνησης της Φρόσως εμπρός από το πατρογονικό σπίτι (πολυτελές εστιατόριο πλέον).

Προκόπι λοιπόν !

Πανέμορφο, υπερβολικά τουριστικό, αλλά πάντα γεμάτο μνήμες.

Φωτογραφίες : https://photos.app.goo.gl/tkrxQJidcCcMU6so8

ΥΓ…..Γιά να δείτε τις φωτογραφίες σε κάθε ενότητα κάνετε copy το link και το ανοίγετε σε άλλη σελίδα.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΑΝΑΚΟΥ (KAYMAKLI) ΥΠΟΓΕΙΑ ΠΟΛΗ.

Στον δρόμο Νίγδης – Νεάπολης και λίγο πριν την Μαλακοπή βρίσκεται η υπόγεια πόλη Ανακού. Μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών το 23/24 είχε αυτό το όνομα.

Μετά οι Τούρκοι την είπαν Kaymakli, αλλά το παλιό όνομα εξακολουθεί να χαρακτηρίζει την περιοχή.

Η υπόγεια πόλη ανακαλύφθηκε το 1964, χωρίς όμως ακόμη να έχει προσδιοριστεί η χρονολογία της αρχικής κατασκευής της.

Είναι σχεδόν βέβαιο πως η ύπαρξη της υπόγειας πόλης (όπως και των άλλων της γύρω περιοχής) φτάνει στην εποχή των Χετταίων , ίσως και ακόμη νωρίτερα, δηλαδή στην Νεολιθική εποχή.

Η συγκεκριμένη πόλη αποτελείται από 4 υπόγεια πατώματα / επίπεδα και πιθανότατα υπάρχουν κι άλλα πιο βαθιά που περιμένουν κι αυτά να ανακαλυφθούν.

Απετέλεσε κι αυτή καταφύγιο των χριστιανών αλλά και καταφύγιο από επιδρομές γενικώς.

Έφτασε η ομάδα μας και αρχίσαμε να μπαίνουμε σταδιακά μέσα στην υπόγεια πόλη και αμέσως μας δημιουργείται η εντύπωση ενός (αρκετά κλειστοφοβικού) λαβύρινθου.

Ακανόνιστα σκαμμένα δωμάτια αλλά καθόλου τυχαία, αφού έτσι όπως είναι σκαμμένα δυσκολεύουν αφάνταστα κάποιον εισβολέα, έστω κι αν καταφέρει να περάσει μέσα (πράγμα ήδη πολύ δύσκολο).

Κάθε τόσο τεράστιες στρογγυλές, κυλιόμενες μυλόπετρες ασφαλίζουν την δίοδο και κρατάνε τον φυγάδα προστατευμένο.

Στα πρώτα “δωμάτια” ήταν οι στάβλοι για τα ζωντανά, μετά οι αποθήκες τροφίμων και η πόλη συνεχίζεται σε δωμάτια/σπηλιές , λατρευτικούς χώρους, κάθετα πηγάδια εξαερισμού, δεξαμενές νερού, κουζίνα , ακόμη και θέσεις για ενταφιασμό των νεκρών.

Οι μυλόπετρες / θύρες είναι και οι πόρτες ανάμεσα στα διάφορα τμήματα της υπόγειας πόλης.

Έχουν προφανώς κατασκευαστεί εκτός της πόλης (δεδομένου ότι είναι από σκληρότερο υλικό και όχι από το υλικό που υπάρχει μέσα στις στοές, και μεταφέρθηκαν έτοιμες από έξω.

Συνεχίζουμε την πορεία μας μέσα στους στενούς και χαμηλούς διαδρόμους, σκυφτοί τον περισσότερο χρόνο, ανάμεσα στα διάφορα τμήματα.

Ειδικά εμείς οι ψηλοί κουτουλήσαμε κάμποσες φορές την οροφή τους.

Δίπλα σε αυτούς τους στενούς διαδρόμους υπάρχουν μεγάλες τρύπες που φανερώνουν χώρους κατοίκησης, δίπλα, επάνω, πιο κάτω, λοξά …παντού!

Δεν έχει άδικο κάποιος να παρομοιάσει την Ανακού με μυρμηγκοφωλιά.

Αυτός ο χαρακτηρισμός γίνεται προφανής όταν βλέπεις την μακέτα που υπάρχει στην είσοδο , αλλά και από το σχεδιάγραμμα που έχει κάνει ο Ομέρ Ντεμίρ στο βιβλίο του “ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ” (στα Ελληνικά) το οποίο και αγόρασα για περισσότερη μελέτη.

Τέλος και από την Ανακού και βγαίνουμε στο φως του ήλιου για να συνεχίσουμε.

Φωτογραφίες : https://photos.app.goo.gl/MwgfwLHxQ37TpKXq7

ΥΓ…..Γιά να δείτε τις φωτογραφίες σε κάθε ενότητα κάνετε copy το link και το ανοίγετε σε άλλη σελίδα.

 

 

 

 

 

 

 

ΣΙΝΑΣΣΟΣ.

Σειρά έχει μια πανέμορφη πόλη, λίκνο πολλών Ελλήνων.

Βρίσκεται πολύ κοντά στο Προκόπι (αλλά φαίνεται να γλυτώνει από την τουριστική φρενίτιδα που μαίνεται στο Προκόπι) και δεν είναι άλλη από την ΣΙΝΑΣΣΟ ! Την περίφημη Σινασσό!

Οι Τούρκοι την λένε Mustafa Pasa, αλλά το Ελληνικό όνομα μένει και φαίνεται παντού !

Η γλώσσα που μιλούσαν οι κάτοικοι πριν την ανταλλαγή των πληθυσμών ήταν παντού Ελληνικά!

Τα Ελληνικά είναι ακόμη (και συνεχώς) παρόντα στις επιγραφές των υπέροχων εξώθυρων που συναντάμε συνεχώς.

Εκκλησία του Αγίου Βασιλείου (λαξευτή κι αυτή) με καλή αγιογράφηση στους τοίχους είναι ένα από τα επισκέψιμα σημεία.

Οι Σινασσίτες ξενιτεύονταν από νεαρή ηλικία (κυρίως προς την Κωνσταντινούπολη) για να κάνουν την τύχη τους.

Ασχολήθηκαν με πολύ μεγάλη επιτυχία με το εμπόριο κυρίως του χαβιαριού, των αλίπαστων , των εδώδιμων αποικιακών, ναυτιλιακών προϊόντων κλπ, εξελίσσονται σε πάμπλουτους επιχειρηματίες που επιστρέφουν στον τόπο τους προσφέροντας τα μέγιστα στην κοινότητα σε εκπαιδευτικά και κοινωφελή ιδρύματα, εκκλησίες κλπ βελτιώνοντας το επίπεδο ζωής των συμπολιτών τους, Χριστιανών και Οθωμανών.

Χαρακτηριστική είναι η τοιχογραφία στο “Ελληνικό σπίτι”, που δείχνει την σκηνή του συγκινητικού αποχαιρετισμού Οθωμανών στους αποχωρούντες Χριστιανούς.

Το Ελληνικό σπίτι… Ενδεικτικό της ποιότητας ζωής που απολάμβαναν οι επιφανείς Σινασσίτες!

Σήμερα είναι εστιατόριο, αλλά στην εξώθυρα αναφέρεται πάντα σαν Ελληνικό Σπίτι. Περνάς στο ισόγειο (που είναι το εστιατόριο) , μεγάλο, φωτεινό γεμάτο παράθυρα, σου δίνει την αίσθηση άνεσης. Στο βάθος μία σκάλα σε οδηγεί στα ιδιαίτερα διαμερίσματα του σπιτιού. Σαλόνια και λοιποί χώροι με εξαιρετικές διακοσμήσεις και οι φωτογραφίες ελάχιστα μπορούν να αποδώσουν την πραγματικότητα, ούτε βέβαια τα συναισθήματα που προκαλεί αυτό το επίπεδο ζωής.

Τα επάνω διαμερίσματα κανονικά δεν είναι προσβάσιμα σε όλους, αλλά οι ευγενικοί υπεύθυνοι μας το επέτρεψαν. Και τους ευχαριστούμε γι αυτό!

Δυστυχώς δεν μπορέσαμε να βρούμε κάποιον υπεύθυνο να μας επιτρέψει την είσοδο στο διπλανό αρχοντικό του Ρίζου. Περιοριστήκαμε να θαυμάζουμε την πλούσια διακοσμημένη εξώπορτα και από μακριά κάποιο μέρος της εσωτερικής αυλή του ( από την βεράντα του Ελληνικού Σπιτιού).

Οι Σινασσίτες εύρισκαν πάντα αφορμή για γλέντι!

Γάμοι, βαφτίσια, επιστροφές των ξενιτεμένων κλπ ήταν η αφορμή δημόσιων γλεντιών με πολλά τραγούδια και τους περίφημους κυκλικούς χορούς τους, αλλά και τους συρτούς .

Μάλιστα είχαν έναν συρτό στον οποίο επιτρεπόταν να χορέψουν και οι γυναίκες.

Χοροί που την προέλευσή τους την είχαν στον θρύλο του Διγενή Ακρίτα που έδρασε στην περιοχή.

Συλλογιέμαι πως μέσα στην σπαρακτική εξορία, οι Σινασσίτες είχαν την τύχη να φύγουν μετά από συμφωνίες και όχι με φωτιά και σφαγή όπως συνέβη στα παράλια της Μικράς Ασίας. Έτσι και τα σπίτια διατηρήθηκαν (πολλά θέλουν επισκευή βέβαια…) και η πόλη διατήρησε την μορφή της, όπως όταν ήταν στην ακμή της.

Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που η Σινασσός είναι προστατευόμενο μνημείο από την ΟΥΝΕΣΚΟ!

Ειδικά οι εξώθυρες με γοήτευσαν και με οδήγησαν να μην ακολουθήσω το πούλμαν που κατέβηκε στην πλατεία, αλλά να πάω περπατώντας (και φωτογραφίζοντας) κάθε γωνιά που συναντά ο περιπατητής, μέχρι να φτάσω στην εκκλησία (κλειστή !!) του Κωνσταντίνου και Ελένης.

Κάθε γωνιά, κάθε λεπτομέρεια στην Σινασσό φωνάζει ποιότητα!

Προσωπικά μου άφησε μια γλυκιά γεύση η επίσκεψη στην πόλη…

Υ.Γ. Ευχαριστίες οφείλονται και στον φίλο Σινασσίτη Κυριάκο Βλασσιάδη για τις πληροφορίες που μας έδωσε για την πατρίδα της καρδιάς του.

Φωτογραφίες: https://photos.app.goo.gl/675igxYzdbeimZLt8

ΥΓ…..Γιά να δείτε τις φωτογραφίες σε κάθε ενότητα κάνετε copy το link και το ανοίγετε σε άλλη σελίδα.

 

 

 

 

 

 

 

ΟΙ ΔΕΡΒΙΣΗΔΕΣ.

Τον 13ο αιώνα μ.Χ. ο Hacibektas ( Χατζη μπεκτάς) έφτασε στην περιοχή από το Horasan της Περσίας και ίδρυσε θρησκευτικό μουσουλμανικό κέντρο με κέντρο την δική του θεώρηση της θρησκείας.

Οι οπαδοί του, οι Μπεκτασήδες η αλλιώς Σούφι, ήταν οι αρχικοί δερβίσηδες και εκεί ήταν που ο Mevlana Cellaledin (1207-1273) δίδαξε την Σεμά (Sema) ενσωματώνοντας τα Τουρκικά έθιμα και τις τοπικές παραδόσεις σε μία φιλοσοφική αναζήτηση (εκτός της θρησκευτικής) των επτά (7) μερών στην πορεία για την τελειότητα (ίσως και επηρεασμένος από τους 7 ουρανούς του Ινδουισμού).

Αρχή της τάσης αυτής είναι η περιστροφή της ύπαρξης (ατόμων, καταστάσεων, ανθρώπων).

Οπότε ο περιστρεφόμενος Δερβίσης (Dervis) συμμετέχει στην κοινή περιστροφή των πάντων.

Ένα ταξίδι πνευματικής ανύψωσης με προορισμό την τελείωση.

Ο “χορός” των δερβίσηδων ξεκινά με την ευλογία του Προφήτη, συνοδευόμενη από τους ήχους τυμπάνου. Ακολουθεί μουσική από το πνευστό όργανο ΝΕΥ (κάτι σαν φλογέρα) που συμβολίζει την θεϊκή ανάσα και σιγά σιγά μπαίνουν το σκηνικό οι Δερβίσηδες.

Βγάζουν το μαύρο πανωφόρι τους (που συμβολίζει τον θάνατο) και μένουν με την λευκή ενδυμασία τους (το σάβανό τους).

Οι Δερβίσηδες χαιρετούν τον δάσκαλό τους και μετά ο ένας τον άλλον σε 3 περιφορές και αρχίζουν ένας-ένας την περιστροφή τους. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται 3 φορές και οι δερβίσηδες πάλι χαιρετάνε ο ένας τον άλλον και τελειώνουν με την προσευχή για την γαλήνη των ψυχών αναχωρώντας σιωπηλοί πάντοτε, για το ησυχαστήριό τους.

Είναι απαραίτητο νομίζω να αναφερθούν οι 7 συμβουλές του Μεβλανά προς τους ανθρώπους για να κατανοήσουμε την γοητευτική αυτή προσέγγιση σε έννοιες ανώτερες:

1. Να είσαι όπως το τρεχούμενο νερό, γενναιόδωρος και φιλάνθρωπος

2. Να είσαι όπως ο ήλιος, ελεήμων και στοργικός

3. Να κρύβεις σαν την νύχτα τα σφάλματα των άλλων

4. Να είσαι σαν νεκρός στην οργή και τον θυμό

5. Να είσαι σαν το χώμα, ταπεινός και απλός

6. Να είσαι σαν την θάλασσα στην ανοχή

7. Να φαίνεσαι όπως είσαι

Όπως και η προτροπή αυτού του ιδιαίτερου ανθρώπου:

“ Χίλιες φορές κι αν φύγεις από τον τεκέ μας, χίλιες μία είσαι ευπρόσδεκτος να ξαναγυρίσεις”

Η ανεκτικότητα, η προσέγγιση στον ανώτερο άνθρωπο τους διαφοροποίησε από το αυστηρό Ισλάμ.

Δεν είχαν τις αγκυλώσεις του (μέχρι και χοιρινό έτρωγαν), οπότε αντιμετωπίσθηκαν με δυσπιστία από την επικρατούσα θρησκεία.

Όσο οι Μπεκτασήδες μεγάλωναν (και σε κοσμική δύναμη εκτός της θρησκευτικής) θεωρήθηκαν απειλή κατά του κράτους και κυνηγήθηκαν με φοβερές σφαγές επι Σελήμ Γ’ περί το 1780.

Έκτοτε υπάρχουν σαν αίρεση. Δεν είναι πλέον υπό διωγμό, αλλά είναι σχετικά στο περιθώριο.

Πήγαμε κι εμείς οι οδοιπόροι στο Saruhan (ένα καραβάν σεράϊ, παρόμοιο με το Sultanhani που είχαμε επισκεφθεί τις προηγούμενες μέρες) για να δούμε και να συμμετάσχουμε στην κατανυκτική τελετή των Δερβίσηδων.

Κάτσαμε στα έδρανα των θεατών και η σιωπή μπορούσε θα έλεγες να κοπεί με το μαχαίρι !

Όταν άρχισε η τελετή άδειασα εντελώς το μυαλό μου για να “εισχωρήσω” όσο αυτό ήταν δυνατόν σε αυτήν την μυσταγωγία! Μόνο έτσι γίνεται , μόνο έτσι αξίζει !

Δεν ήταν μία “τουριστική” επίσκεψη. Ήταν μία αφορμή για ενδοσκόπηση!

Και πιστεύω ότι πολλοί συνοδοιπόροι την είδαν με αυτόν τον τρόπο.

Φωτογραφίες : https://photos.app.goo.gl/r6iFB9XAGRuTvjds6

ΥΓ…..Γιά να δείτε τις φωτογραφίες σε κάθε ενότητα κάνετε copy το link και το ανοίγετε σε άλλη σελίδα.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΚΑΙΣΑΡΕΙΑ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ….ΠΟΛΛΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ !!

Πάμε λοιπόν και στην Καισάρεια (Cayseri … η κάπως έτσι στα Τούρκικα) στους πρόποδες του όρους Αργαίος, του ηφαιστείου που διαμόρφωσε με την τρομερή δραστηριότητά του το παράξενο τοπίο της Καππαδοκίας και τώρα κάθεται ήσυχο καμαρώνοντας τα κατορθώματά του, με την μορφή του να κυριαρχεί στο τεράστιο οροπέδιο της Καππαδοκίας.

Άλλοτε μικρή πόλη η Καισάρεια των 75.000 Ελλήνων, αναπτύσσεται πλέον με εξωφρενικούς ρυθμούς.

Δεν έχουμε να δούμε και πάρα πολλά σε μία μοντέρνα πλέον πόλη με πολύ καλή ρυμοτομία, μεγάλες λεωφόρους και ψηλά κτίρια, οπότε επικεντρωνόμαστε στους ονομαστούς παστουρμάδες και σουτζούκια, όπως και στα όμορφα λουκούμια της.

Και αφού χόρτασε ο τουρίστας μέσα μας , το μάτι στρέφεται στο κάστρο δίπλα από την σκεπαστή αγορά. Το κάστρο από την μία , ο μεντρεσές Cifte από την άλλη πλευρά της φαρδιάς λεωφόρου.

Εμείς μπήκαμε στο κάστρο ! Το λεγόμενο “Κάστρο του Ιουστινιανού” η Alaatin Keykubat όπως λέγεται. Εξαιρετικά καλοδιατηρημένο και προφανώς αναστυλωμένο σε μεγάλο βαθμό, με πανύψηλα , εντυπωσιακά τείχη και πολεμίστρες.

Μπαίνουμε από την πύλη, βρισκόμαστε μέσα από το εξωτερικό τείχος σε ένα άλλο, εσωτερικό τείχος, περνάμε και αυτήν την πύλη και να ‘μαστε στο εσωτερικό του κάστρου.

Είναι γεμάτο καφετέριες. Και ο καφές μας σερβίρεται μαζί με κάτι κόλπα (ξηρός πάγος ;;; Κάτι τέτοιο) που βγάζουν καπνό, έτσι για εντυπωσιασμό.

Πατρίδα του επισκόπου Βασιλείου (του Μεγάλου Βασιλείου), όχι αυτού με τα κόκκινα που κάνει “Χο Χο Χο” ! Του άλλου, του πραγματικού.

Φεύγουμε από το κάστρο, τελειώνουμε την βόλτα με ένα εξαιρετικό φαγητό σε ένα πολύ φροντισμένο εστιατόριο και αναχωρούμε από την Καισάρεια.

Από την αρχή του ταξιδιού μας κάθε τόσο σταματάμε για να δούμε τις άλλοτε Ελληνικές εκκλησίες που πλέον είναι κλειστές.

Οι περισσότερες πολύ μεγάλες, γεροχτισμένες με μεγάλους ογκόλιθους, εντυπωσιακές απ έξω αλλά …κλειστές (η τζαμιά σε κάποιες περιπτώσεις)!

Αη Γιάννης Ρώσος (Kayatepe η Πέτρινος λόφος), Αη Γιώργης, Άγιοι Θεόδωροι (Μαλακοπή η Deninkuyu) , Άγιος Γρηγόριος Ναζιανζηνός (Καρβάλη η Guzelyurt) , είναι μόνο κάποιες από αυτές που συναντήσαμε και αναφέραμε πιο πριν.

Φωτογραφίες : https://photos.app.goo.gl/942S7h25nnRwE99eA

ΥΓ…..Γιά να δείτε τις φωτογραφίες σε κάθε ενότητα κάνετε copy το link και το ανοίγετε σε άλλη σελίδα.

 

 

 

 

 

 

ΠΕΡΙΣΤΡΕΜΑ (ΦΑΡΑΓΓΙ) ΚΑΙ ΣΙΛΛΗ.

Στον δρόμο Νεάπολης – Άγκυρας παίρνοντας μια παράκαμψη φτάνουμε στο χωριό Ilhara (Χλωρού).

Εκεί βρίσκεται η κοιλάδα της Χλωρούς που δημιουργήθηκε με την διάβρωση του εδάφους από τα νερά του ποταμού Melendiz.

Σταματάμε λοιπόν και βρισκόμαστε στο φαράγγι του Περιστρέματος (Ilhara Vadisi).

Είναι κι αυτό διάσπαρτο με υπόσκαφα, κυρίως εκκλησίες γεμάτες απο τοιχογραφίες.

Παντού σκαμμένες εκκλησιές! Η εκκλησία με τα φίδια, Αγάτσαλτι, Σουμβουλού , Κιρκδαμαλτ, Σαμανλίκ (με τε Τούρκικα ονόματά τους).

Και πάλι μούρχεται η σκέψη : Πολλές εκκλησίες βρε παιδί μου ! Τις χρειάζονταν όλες αυτές ;

Τέλος πάντων.

Το ποτάμι πάντως μαγευτικό!

Τα τοπικά μαγαζιά είχαν βάλει μέχρι και σχεδίες (πλωτές εξέδρες) για να πίνουν τον καφέ τους οι πελάτες μέσα στο ποτάμι.

Βέβαια ανακαλύψαμε μετά ότι αυτό είχε και το αντίτιμό του (10 ευρώ ο μπακλαβάς ρε καρντάσια; )

Τέλος πάντων ωραία ήταν, είδαμε , απολαύσαμε και νάμαστε πάλι στον δρόμο.

Η επιστροφή για διανυκτέρευση στο Ικόνιο έχει άλλη μία στάση στην Σίλλη.

Διασχίζεται από ένα όμορφο ποταμάκι με γέφυρες και πολλά τουριστικά μαγαζιά.

Στο τέλος αυτής της διαδρομής βρίσκεται ο ναός του Αρχάγγελου Μιχαήλ (άντε πάλι εκκλησίες) που τον έχτισε η Αγία Ελένη το 327 μ.Χ.

Οι ντόπιοι την λένε “μεγάλη γκλησιά” και λειτουργούσε κανονικά μέχρι το 1924 και την Ανταλλαγή.

Πλέον λειτουργεί σαν μουσείο και αγιογραφήθηκε από την αρχή βάσει παλαιότερων φωτογραφιών. Δυστυχώς την ώρα που φτάσαμε ήταν και η ώρα που έκλεινε…

Έτσι περιοριστήκαμε να την βλέπουμε απ έξω. Ίδια στιβαρή κατασκευή, τεράστιο το κτίσμα , με εμφανή τα αυτοκρατορικά χαρακτηριστικά.

Ο γυρισμός στο πούλμαν, κατά μήκος του ποταμιού ήταν αναζωογονητικός , πριν να αρχίσουν ξανά “να κυλάνε οι ρόδες” .

Πλέον το μυαλό δεν είναι στο Ικόνιο.

Η μάνα μας η Σμύρνη μας περιμένει !

Φωτογραφίες : https://photos.app.goo.gl/pHycMfXefY4mVnUNA

ΥΓ…..Γιά να δείτε τις φωτογραφίες σε κάθε ενότητα κάνετε copy το link και το ανοίγετε σε άλλη σελίδα.

 

 

 

 

 

 

 

ΣΜΥΡΝΗ ΚΑΙ ΒΟΥΡΛΑ. ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΠΑΤΡΙΔΑ!

Ο δρόμος του γυρισμού πέρναγε απο τοποθεσίες τα ονόματα των οποίων φέρνουν άσχημες μνήμες στους Έλληνες (και μας διδάσκουν , αλλά ΥΡΙΩΣ μας θυμίζουν να μην ξεχνάμε !).

…Αφιόν Καραχισάρ , Ουσάκ (Ευκαρπία) , Κούλα , Σάρδεις (Salihli) και σταματάω εδώ γιατί ούτε ψύχραιμος είμαι, ούτε “λογικός” ….

 

Φτάνουμε λοιπόν στην μάνα Σμύρνη και ρίχνουμε περνώντας μία γρήγορη ματιά στα πέριξ.

Προσωπικά κάθε φορά που περνάμε από την Πούντα (Alsancak) το μάτι μου ψάχνει επίμονα το γήπεδο της ποδοσφαιρικής ομάδας Altay. Γιατί αυτό το γήπεδο έτρεξε και κοπίασε να δοθεί ο χώρος στον ΠΑΝΙΩΝΙΟ και να γίνει το πρώτο του γήπεδο, ο Χρυσόστομος της Σμύρνης, ό Άγιος του Μικρασιατικού Ελληνισμού και επίτιμος πρόεδρος του αρχαιότερου Ελληνικού Συλλόγου.

Του ΠΑΝΙΩΝΙΟΥ! Οπότε για εμάς τους Πανιώνιους πάντα θα είναι το δικό μας γήπεδο!

 

Φτάσαμε στο ξενοδοχείο για εγκατάσταση και μια ομάδα ακολούθησε τον Φώτη για βόλτα σε τόπους μαρτυρίου που ανασύρουν μνήμες. Την προκυμαία, τόπο μαρτυρίου χιλιάδων αθώων και το Κονάκι (πλατεία του ρολογιού), τόπο μαρτυρίου του Χρυσόστομου.

Προσωπικά δεν ακολούθησα πρώτον γιατί αυτά τα μέρη τα έχω περπατήσει πολλές φορές και δεύτερον διότι εκείνη η στάση στην Μαλακοπή με το έντονο κρύο και με ελάχιστο ρουχισμό (χωρίς …”φανελούλα” και είμαι σίγουρος κάποιοι συνταξιδιώτες θα γελάνε με την θύμηση αυτή) είχε σαν συνέπεια να κάνει την εμφάνισή του ένας πυρετός με ρίγη…

 

Από τότε που σχεδιάστηκε η εκδρομή μας ένα πράγμα κυριαρχούσε στο μυαλό μου:

Να δείξω τα Βουρλά μας στον μικρότερο αδελφό μου , τον Δημήτρη αφού για πρώτη φορά ερχόταν στην πατρίδα!

 

Η επομένη μέρα λοιπόν ήταν αφιερωμένη στα Βουρλά!

….κι εγώ πέρασα αυτήν την ημέρα (την πιο σημαντική της εκδρομής για μένα) στο δωμάτιο παλεύοντας με Panadol και Depon…

Η ομάδα των συνοδοιπόρων κατέβηκε στην Σκάλα (Iskele), τις αρχαίες Κλαζομενές και λειτουργήθηκε στον ναό που έχει στήσει με την βοήθεια της Μητρόπολης ο καλός φίλος παπα Μανώλης. Απ ότι μου είπαν, η λειτουργία – μνημόσυνο και η θεία Μετάληψη που ακολούθησε ήταν απίστευτα συγκινητική.

Ακολούθησε ξενάγηση στον καφενέ του Μπατή, στην ψαραγορά (εκεί που παλιότερα ήταν το σπίτι του Τενεκίδη, παππού του Γ.Σεφέρη και όχι εκείνο που δείχνουν οι Τούρκοι σαν…OTEL SEFERI, το οποίο ήταν αποθήκη και στάβλος), τα ερείπια του ναού του Αγίου Νεκταρίου και τον αρχαιολογικό χώρο των Κλαζομενών.

Μετά ανέβηκαν στα Βουρλά…

Κι επειδή δεν ήμουν εκεί για να δείξω τα Βουρλά μου στον αδελφό μου, ελάτε μαζί μου να σας δείξω τα βουρλά της καρδιάς μου, όπως εγώ τα βιώνω κάθε φορά που πηγαίνω στα βήματα του παππού μου του Μανώλη :

…………………………………………..

 

Ξύπνησε τρομαγμένος από την ξαφνική γαλήνη. Τόσες μέρες που διασχίζανε το Αιγαίο, το χτύπημα από τα κύματα του είχε γίνει δεύτερη φύση.

Πετάχτηκε όρθιος αλλά αμέσως ησύχασε βλέποντας τον μικρό στολίσκο να ακολουθεί το δικό του καράβι.

Έπλεαν τώρα σε ήρεμα νερά, μέσα σε έναν μεγάλο κόλπο.

Φτάνανε! Ήταν φανερό ότι φτάνανε. Χωρίς καν να ξέρουν που.

Τα σκληρά από την αρμύρα τόσων ημερών γένια του έσπασαν από ένα πλατύ χαμόγελο ανακούφισης.

Αχνά στην αρχή, πιο έντονα στην συνέχεια άκουσε έναν συνεχή, παράξενο θόρυβο.

Στράφηκε προς το απάγκιο που ήταν μπροστά τους και έβαλε κεραμίδι το χέρι του για να βλέπει καθαρά.

Και είδε !

Χιλιάδες υδρόβια πουλιά ξεκουράζονταν στα ακίνητα νερά. Και ο θόρυβος που άκουσε ήταν το κράξιμο από χιλιάδες λαρύγγια. Ήταν ο θόρυβος που τον είχε ξυπνήσει.

“Όρνιθες μεγάλα κλάζουσαι” σκέφτηκε!

(Πουλιά που κράζουν δυνατά)

Κι έμελλε αυτή η πρώτη σκέψη του να είναι και το όνομα της νέας του πατρίδας !

ΚΛΑΖΟΜΕΝΑΙ ! Εκεί που τα πουλιά κράζουν δυνατά!

Αποβιβάστηκαν στον νέο τόπο, έκαναν τις θυσίες στους θεούς και μνημόνευσαν τους προγόνους , όπως πρέπει στους Έλληνες, όρισαν το τέμενος (το τμήμα γης -τέμενος- που πλέον θα ήταν αφιερωμένο στους θεούς) και αποθέσανε το ξόανο της Παλλάδας Αθηνάς που έφεραν από την πατρίδα.

Μνημόνευσαν τον γενάρχη Κόδρο, τον τελευταίο βασιλιά της πατρίδας τους, της Αθήνας.

Τον Κόδρο που η θυσία του για να σώσει την πόλη από τους Δωριείς εισβολείς του χάρισε την αθανασία, αλλά και την αιώνια ευγνωμοσύνη των Αθηναίων που αποφάσισαν να μην έχουν πια βασιλιά, αφού κανείς δεν θα μπορούσε να είναι έστω ισάξιος του Κόδρου.

Και αφού εκτέλεσαν τα καθήκοντά τους σε θεούς και σε προγόνους, έβαλαν την πρώτη πέτρα!

Και άρχισαν να χτίζουν την νέα τους πατρίδα.

Μεγάλωσε στους αιώνες η πόλη! Οι Κλαζομενές έγιναν δυνατές, πλούσιες! Και οι Κλαζομένιοι πάμπλουτοι, δυνατοί, αλλά και αγέρωχοι και υπερόπτες (χαρακτηριστικό που έχουν ακόμη και σήμερα οι απόγονοί τους), ανέπτυξαν το εμπόριο, τις τέχνες, την φιλοσοφία, δημιούργησαν τις δικές τους αποικίες, τα Άβδηρα προς Βορρά αλλά και την Ναύκρατι στις ακτές της Αιγύπτου.

Και βέβαια ο περίφημος Αναξαγόρας , ο “Νους” , έδωσε μεγάλη πνευματική λάμψη στην πατρίδα όντας ένας φάρος για τους μελλοντικούς φιλοσόφους.

 

Πέρασαν οι αιώνες, ήρθαν και σκοτεινοί χρόνοι. Ήρθε η παρακμή και η εγκατάλειψη.

Ξεχάστηκε η αρχαία ονομασία και πέρασε στην λήθη.

Και οι λιγοστοί πλέον κάτοικοι αποφάσισαν να αφήσουν τα παράλια από τον φόβο των πειρατών και να εγκατασταθούν στα ενδότερα, όχι πολύ μακριά περίπου 4 χιλιόμετρα νότια, αφήνοντας την παλιά πόλη σαν επίνειο. Ανάμεσα σε λόφους, αθέατοι από την θάλασσα , έπιασαν τσάπα και ασχολήθηκαν όσοι είχαν μείνει με αγροτικές εργασίες , ξεχασμένοι και κρυμμένοι από την θάλασσα πλέον.

 

Και σε αυτό το σημείο αναλαμβάνει ο Βουρλιώτης Νίκος Μηλιώρης να μας δώσει πολύτιμες πληροφορίες για την νεότερη ιστορία του τόπου.

 

Φυτοζωούσε λοιπόν και ερήμωνε ο τόπος μέχρι που έγινε κτήμα του άρχοντα Βουρλά, υψηλόβαθμου αριστοκράτη και ακόλουθου του αυτοκράτορα της Βυζαντινής Νικαίας.

Αγάπησαν τον τόπο οι Βουρλάδες κι έκτοτε ο τόπος έγινε “Τα κτήματα του Βουρλά” , η για συντομία

“Τα Βουρλά”.

(Και όχι Βρίουλα όπως κακώς αναφέρονται σε κάποια , κυρίως εκκλησιαστικά, γραπτά. Βρίουλα υπάρχουν σαν μία πολύ μικρή εκκλησιαστική ενορία, πολύ πιο ανατολικά, αλλά σίγουρα δεν είναι τα ΒΟΥΡΛΑ ! ).

 

Εύφορο το έδαφος, έδωσε τα γεννήματά του, η χαρά γύρισε… αλλά και πάλι οι σκοτεινοί χρόνοι παραμόνευαν.

Ήρθαν οι Τούρκοι! Και όπου έρχονται οι Τούρκοι ερημώνει ο τόπος. Οι αγάδες έκαναν εκεί τα τσιφλίκια τους αλλά η γη και οι άνθρωποι υπέφεραν.

 

Όμως όσοι Τούρκοι κι αν περάσουν, ο τόπος αυτός είναι αθάνατος! Ξαναγέμισε σιγά σιγά ανθρώπους. Ξαναγύρισε και άνθησε πάλι η ζωή.

Κολλήγοι των αγάδων στην αρχή, μικροϊδιοκτήτες με τον κόπο τους αργότερα παίρνοντας “μισιακά” τα χωράφια με τους Τούρκους και τελικά απόλυτοι ιδιοκτήτες στον τόπο και τον κόπο τους.

Και αποτέλεσε κίνητρο αυτή η κατάσταση για τους νησιώτες του Αιγαίου (και όχι μόνο) να έρθουν να ζητήσουν την τύχη τους εδώ !

 

Γέμισε πάλι ο τόπος άξιους ανθρώπους που με την δουλειά τους ήρθαν να κερδίσουν την ζωή τους. Οι περισσότεροι, από την Νάξο ! Και με τον χρόνο, Νάξος και Βουρλά έγιναν αδέλφια!

 

Περνάμε έτσι στην πιο σύγχρονη ιστορία αυτής της τρανής πολιτείας.

Πρόκοψε για άλλη μία φορά η πόλη! Με εφαλτήριο την αμπελουργία, αλλά και την εργατικότητα των Βουρλιωτών, ο πλούτος ξαναγύρισε !

Και μαζί με την αμπελουργία, και άλλα επαγγέλματα άνθησαν.

 

Εμπόριο, Κτηνοτροφία, άλλες γεωργικές καλλιέργειες, ελαιοπαραγωγή, τεχνίτες πολλοί, έδωσαν μεγάλη ώθηση στην τοπική κοινωνία που ταυτόχρονα καλλιέργησε και τις τέχνες, την φιλολογία, την δημοσιογραφία (4 εφημερίδες κυκλοφορούσαν, τότε στα Βουρλά, «Το Σύνταγμα» , «Αι Κλαζομεναί», «Η Σφήκα» κι «Η Γεωργική Πρόοδος») κι βεβαίως την παιδεία , με σημαιοφόρο την Αναξαγόρειο σχολή (αρχικά σαν το “Σχολείο της Παναγιάς”) που έγινε ονομαστή και στον κυρίως Ελλαδικό χώρο, αφού οι απόφοιτοί της γίνονταν δεκτοί στα Ελληνικά Πανεπιστήμια χωρίς εξετάσεις.

 

Πολλά σωματεία ιδρύθηκαν και είναι χαρακτηριστικό το αντικείμενό τους στην ποιότητα ζωής που αναζητούσαν οι Βουρλιώτες.

Αναφέρονται συνοπτικά ο Μουσικός Όμιλος Βουρλών, ο Γεωργικός Σύνδεσμος Βουρλών, το Γεωργικόν Αδελφάτον Βουρλών, ο Σύνδεσμος Φιλομούσων, ο Πατριωτικός Σύνδεσμος Βουρλών,

η Θρησκευτική αδελφότης «Ευσέβεια», η Φιλόπτωχος Αδελφότης «Φιλανθρωπία», η Αγαθοεργός Αδελφότης Κυριών , όπως και παιδικοί σύλλογοι (Όμιλος Φιλοτέχνων και Παιδικός σύλλογος Αναξαγόρας).

 

Δημιουργήθηκαν διάφορες επαγγελματικές τάξεις , όπως οι φατόροι (μεγαλέμποροι, εξαγωγείς κυρίως της σταφίδας αλλά και του καπνού), οι συναφλήδες (επαγγελματίες, βιοτέχνες διαφόρων κατηγοριών), οι νοικοκυραίοι (αμπελοκτηματίες που εκμεταλλεύονταν τα κτήματά τους) και τέλος οι ρεσπέρηδες (γεωργοί που και αυτοί είχαν το αμπελάκι τους , αλλά δούλευαν και στα μεγαλύτερα κτήματα).

Στους συναφλήδες μπορούμε να κατατάξουμε ενδεικτικά τους μπακάληδες, τους κατιρτζήδες (αγωγιάτες), τους κοντραμπατζήδες (λαθρέμποροι του καπνού για να αποφεύγουν την φορολογία, επικίνδυνη δραστηριότητα, που όμως έβαλε πολλούς ένοπλους Βουρλιώτες στο μάχιμο δυναμικό του Έθνους τα επόμενα χρόνια), οι μαίες, οι μπαρμπέρηδες, οι κεραμιδάδες, οι ψαράδες, οι ζευγάδες, οι χασάπηδες, οι μπαξεβάνηδες (περιβολάρηδες), οι λαδομυλωνάδες, οι μουτάφηδες (κατασκευαστές χαλιών από τρίχωμα ζώων), οι παπουτσήδες, οι ψωμάδες, οι κατημερτζήδες (φουρναραίοι), οι γιαπιτζήδες (κτίστες), αλλά κι ένα σωρό άλλα επαγγέλματα αναμεμιγμένα με την καθημερινότητα των Βουρλιωτών.

 

Και στην Υγεία δεν υστερούσαν τα Βουρλά.

Υπήρχε οργανωμένο νοσοκομείο , το μόνο που λειτουργούσε στην χερσόνησο της Ερυθραίας, εκτός της Σμύρνης (το Ιερόν Νοσοκομείον Βρυούλων, όπως με καταφανή προσπάθεια επισημότητας, το ονόμασαν κάποιοι επιφανείς) για τον κόσμο και μάλιστα η συνοικία που βρισκόταν ήταν τα «Σπιτάλια» (εκ παραφθοράς ξενική ονομασία του νοσοκομείου) κοντά στο τέλος από το Φαρδύ Σοκάκι.

Να μην ξεχαστεί βέβαια και η ύπαρξη Ορφανοτροφείου που ιδρύθηκε επι Ελληνικής πλέον παρουσίας, το 1920, για την περίθαλψη των ορφανών του Μεγάλου Πολέμου.

 

Η αμπελουργία πάντως ήταν αυτή που έφερε τον τεράστιο πλούτο στην πόλη, μία από τις μεγαλύτερες Ελληνικές πόλεις της εποχής, εντός και εκτός συνόρων, με 35.000 κατοίκους, εκ των οποίων οι 32.000 ήταν Έλληνες (και από αυτούς , πάνω από τους μισούς ήταν μετανάστες από την Νάξο).

 

Οι μεγάλοι σταφιδέμποροι – εξαγωγείς (ονομαστές οικογένειες των Βουρλών) εξήγαν την περίφημη σουλτανίνα σταφίδα από την Σκάλα (τις παλιές Κλαζομενές) και η ποσότητες ήταν τεράστιες. Όσο περίπου είναι σήμερα η παραγωγή ολόκληρης της Ελλάδος. Τα αρχοντικά των φατόρων στέκονται ακόμη (έρημα τα περισσότερα…) στον Γενί Μαχαλά και στο Φαρδύ Σοκάκι (τον κεντρικό δρόμο της πόλης).

 

Οι νοικοκυραίοι είχαν τα κτήματά τους στην πεδιάδα ανάμεσα Βουρλά και Σκάλα, το Τσαρσί. Εκεί έχτιζαν και τον «κουλά» τους. Ένα συνήθως διώροφο κτίσμα, που στο ισόγειο φύλαγαν τα ζωντανά τους , τα εργαλεία τους κλπ και στον επάνω όροφο έμενε η οικογένεια όταν τον Αύγουστο μετακόμιζε από την πόλη για να μαζέψει το «Μαξούλι» της (την σοδειά της).

 

Και στους γύρω λόφους η παρουσία μύλων για την κατεργασία των γεννημάτων και της ελιάς, πάντα φανερή, σε σημείο να δίνουν όνομα στον κάθε λόφο ( «Δέκα Μύλοι» , Μυλαράκια κλπ )

 

Η ευμάρεια άφηνε τα ίχνη της και στις κοινωνικές, αλλά και τις κοινοτικές δράσεις.

Με χρήματα των Βουρλιωτών κτίστηκε η εκκλησιά της Παναγίας της Βουρλιώτισας, η οποία μετά από διάφορα στάδια κατέληξε σε έναν περίλαμπρο ναό, σημείο αναφοράς για την πόλη.

Δίπλα στην εκκλησία της Παναγιάς, οι Βουρλιώτες, πάντα με την δική τους συνδρομή, φρόντισαν να χτιστεί το «σχολείο της Παναγιάς», σε διάφορα στάδια κι αυτό από το 1760 και εντεύθεν, ώστε να καταλήξει η Αναξαγόρειος Σχολή, σε ένα εξαιρετικής μεγαλοπρέπειας κτίριο και πάντα υπο το ρητό του Αναξαγόρα : «Οι του λύχνου χρείαν έχοντες, έλαιον επιχέουσι» , δηλαδή όσοι θέλουν την φλόγα αναμμένη, πρέπει να την τροφοδοτούν με καύσιμο. Και αυτό έκαναν με χαρά οι Βουρλιώτες, για την σχολή τους.

 

Η πόλη των Βουρλών δεν είχε μόνο την Παναγιά της . Είχε και τον Αη Γιώργη της με ένα εντυπωσιακό καμπαναριό (βομβαρδίστηκε από τους Εγγλέζους στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο), τον Άγιο Χαράλαμπο στα «Σπητάλια», αλλά και μικρότερες εκκλησιές όπως ο Άγιος Νεκτάριος της Σκάλας, ο Άγιος Ευστράτιος κοντά στο Φαρδύ Σοκάκι, ο Αη Γιώργης ο Αρφανός, ο Αη Γιάννης του Μπαμπατζάνη, η Ευαγγελίστρια του Ρουστάμ Κιόϊ και άλλες.

 

Το 1910 μεγάλη καταστροφή έπληξε την αμπελοκαλλιέργεια της περιοχής. Έπεσε φυλλοξήρα και κατέστρεψε τα πάντα.

Οι Βουρλιώτες δεν κάθισαν να κλάψουν την μοίρα τους! Αγόρασαν Αμερικάνικες ποικιλίες αμπελιού, ανθεκτικές στην αρρώστια και πριν φυτέψουν τα καινούργια κλήματα, πραγματοποίησαν την εποποιΐα των Βουρλών ! Το «ΚΥΛΙΣΜΑ» ! Κύλισαν-ανακάτεψαν το χώμα σε βάθος πάνω από ένα μέτρο παντού !

Με όπλο την τσάπα και κυρίως το «Τσατάλι»… το “ιερό δισκοπότηρο” του Βουρλιώτη (μεγάλη πιρούνα με δύο μυτερά στελέχη) έφεραν το χώμα τα πάνω κάτω, ώστε να εκτεθεί στον ήλιο ότι είχε μείνει από την αρρώστια για να απολυμάνει το έδαφος, να δεχτεί τα νέα φυτά και να αρχίσει μία νέα περίοδος ευμάρειας για τον τόπο.

 

Πολλά αφιερώματα στις εκκλησίες είχαν ομοιώματα από την τσάπα και το τσατάλι, ενδεικτικό της σημασίας που έδωσαν οι Βουρλιώτες στην χρήση τους.

 

Οι Βουρλιώτες, πραγματικά παλικάρια, με αίσθημα τιμής και φιλοπατρίας, έδωσαν όπου χρειάστηκε η πατρίδα την συνεισφορά τους στους αγώνες του Έθνους, σε κάθε ξεσηκωμό, χωρίς να λογαριάσουν (ποτέ δεν την λογάριασαν) την αντίδραση του Οθωμανικού κράτους. Τα Βουρλά ήταν μία νησίδα πραγματικής Ελευθερίας. Μία καθαρά Ελληνική πόλη. Και όποιος από την κατεχόμενη

Ιωνία ήθελε να νοιώσει ελεύθερος από τον Οθωμανικό ζυγό ερχόταν στα Βουρλά, όπου δεν τολμούσαν οι αρχές να επέμβουν.

 

Και το 1919 έφτασε η ώρα να υψωθεί η Ελληνική σημαία ελεύθερα, παντού στα Βουρλά! Ήρθε ο Ελληνικός στρατός και μαζί του η χαρά !

Τρία χρόνια κράτησε η ευτυχία! Οι Βουρλιώτες, πάντα ανήσυχοι, εντάχθηκαν στον Ελληνικό στρατό και πολέμησαν για την Ελευθερία.

3.000 Βουρλιώτικες ψυχές πολέμησαν και πέθαναν στα μέτωπα της Μικράς Ασίας! Άδικα !

Γιατί δεν έφτασε η ανδρεία τους για την τελική νίκη ! Προδόθηκαν τα παιδιά της Ελλάδας!

Προδόθηκαν !

Και ήρθε η κατάρρευση του μετώπου στον Σαγγάριο, η υποχώρηση του Ελληνικού στρατού και κάποια στιγμή , αρχές Σεπτεμβρίου (τέλος Αυγούστου με το παλιό ημερολόγιο), Τούρκοι τακτικοί και Τσέτες , έφτασαν έξω από τα Βουρλά !

Οι Βουρλιώτες είχαν συμμετάσχει στην Μικρασιατική Άμυνα. Αρνήθηκαν την πρόταση του Πλαστήρα, του “Μαύρου Καβαλλάρη” να φύγουν ακολουθώντας την υποχώρηση του στρατού όσο ήταν καιρός και κάθισαν να υπερασπιστούν την πόλη τους. Είχαν μάλιστα και την πεποίθηση πως δεν θα υφίσταντο διώξεις απο τους Τούρκους, αφού κατά την διάρκεια της Ελληνικής παρουσίας είχαν δοθεί εκατέρωθεν ιεροί όρκοι προστασίας.

 

Οι Τούρκοι βέβαια καταπάτησαν κάθε όρκο και οι περισσότεροι Βουρλιώτες κατέφυγαν στην “Καραντίνα”, το νησί μπροστά στην Σκάλα που μάλιστα είχε ενώσει στην αρχαιότητα ο Μέγας Αλέξανδρος με την ξηρά.

Και πάλι οι Τούρκοι ορκίσθηκαν στο Κοράνι τους οτι δεν θα πείραζαν τον κόσμο, και πάλι οι Βουρλιώτες πείσθηκαν και έπεσαν στην παγίδα αφού για άλλη μία φορά οι Τούρκοι ξαναπάτησαν τους όρκους τους.

 

Τσέτες και τακτικοί έμπαιναν στα σπίτια, άρπαζαν, έσφαζαν, βίαζαν και μάζεψαν 11.000 άνδρες από 17 μέχρι 90 ετών σε έναν περιφραγμένο χώρο, τα “Τέλια του Μουσελέ”, απ όπου ελάχιστοι βγήκαν ζωντανοί, απλά για να πάνε στις πορείες θανάτου, τα Αμελέ Ταμπουρού. Περίπου 1000 μόνο γλύτωσαν μετά από αβάσταχτες κακουχίες και αντηλλάγησαν μετά από ενάμιση χρόνο με Τούρκους αιχμαλώτους του Ελληνικού στρατού.

 

Η Φιλιώ Χαϊδεμένου, η “Κόνα Φιλιώ” μας δίνει φρικτές μαρτυρίες για τις τελευταίες μέρες των Βουρλών. Και κάθε λέξη της είναι μαχαιριά !

 

Και οι άμαχοι των Βουρλών, όσοι δεν σκοτώθηκαν με απίστευτη αγριότητα, άρχισαν μία άλλη πορεία θανάτου, μέσα από τον “δρόμο του μαρτυρίου”. Τον δρόμο Βουρλών Σκάλας (3.5 περίπου χιλιόμετρα), για να μπούνε στα πλοία της σωτηρίας. Στον δρόμο αυτό πολλές κοπέλες αρπάχτηκαν, άλλες βιάστηκαν και σφάχτηκαν, γέροι αποκεφαλίστηκαν, παιδάκια αρπάχτηκαν και εξαφανίστηκαν προς άγνωστη μοίρα.

 

Και μετά οι Τούρκοι έκαναν αυτό για το οποίο είναι κατάλληλοι. Έβαλαν φωτιά !

Έκαψαν τα πάντα, εκτός από κάποια αρχοντικά στον βόρειο τομέα της πόλης!

Κι όσα κτίρια άντεξαν στην φωτιά (Παναγιά , Αναξαγόρειος) , τα τίναξαν με δυναμίτη….

 

Όσοι Βουρλιώτες (κυρίως άμαχοι) κατάφεραν να επιβιβαστούν στα πλοία, ήρθαν στην ελεύθερη Ελλάδα σαν πρόσφυγες.

Και φεύγοντας προς την σωτηρία, έβλεπαν τα Βουρλά…… τα Βουρλά τους…… να καίγονται!

 

Τα Βουρλά μας σήμερα είναι μία όμορφη πόλη.

Και όσο κι αν προσπάθησαν οι (προσωρινοί πιστεύω κι ελπίζω) κάτοικοί τους, οι Έλληνες ποτέ δεν έφυγαν πραγματικά από εκεί.

Τα αρχοντικά, τα σπίτια, τα εργοστάσια είναι εκεί! Παρατημένα και ερειπωμένα τα περισσότερα, αφού είπαμε… οι Τούρκοι στην καταστροφή είναι πρώτοι, αλλά στον πολιτισμό…. όσο νάναι …δεν βολεύονται.

Όμορφα τα Βουρλά μας !

Περισσότερο όμως κι από τα κτίρια, παρούσες είναι οι ψυχές !! Τις αισθάνεσαι να περπατούν μαζί σου! Οι νεκροί περιμένουν !

Σε εμάς τους Βουρλιώτες όμως των επομένων γενεών δεν αρμόζει ο θρήνος, ούτε η κακομοιριά και η μοιρολατρία!

 

Στον Βουρλιώτη, ανεξαρτήτως γενιάς, ταιριάζει μόνο το ΘΥΜΩΜΕΝΟ ΒΛΕΜΑ!

Το θυμωμένο βλέμμα που πάντα θα είναι στραμμένο εκεί, στην Ανατολή !

Πάμε λοιπόν από την πλατεία να διαβούμε το Φαρδύ σοκάκι. Εκεί βρίσκονται τα περισσότερα αρχοντικά των Ελλήνων. Είναι ο Γενι μαχαλάς! Ακόμη και σήμερα ο πλούτος και η αρχοντιά φωνάζουν το παρών! Είχαμε την ευκαιρία να μπούμε σε ένα παρατημένο αρχοντικό (το έχει κάνει αποθήκη ο φαρμακοποιός που δραστηριοποιείται στο ισόγειο) και μείναμε άναυδοι με τον στολισμό που ακόμη υπάρχει στις οροφές, στα υπέρθυρα και σε κάθε γωνιά που δεν έχει αλλοιώσει ο χρόνος.

Κάπου εκεί στον Γενί μαχαλά ήταν και το σπίτι της δικής μας οικογένειας με αφεντικό την μεγάλη γιαγιά την Μαρία που χήρεψε νέα και διαφέντευε την περιουσία και τις σοδειές σαν άντρας, αναθρέφοντας τον παππού Μανώλη.

Πιο πάνω είναι ο Σερί μαχαλάς με την Ελληνική κρήνη με τα Ελληνικά γράμματα και τον σταυρό χαραγμένο στον τοίχο της.

Ακόμη πιο πέρα γειτονιά Μπαχτσελί (η γειτονιά των κήπων) που και εκεί είχε σπίτι η οικογένειά μου.

Σήμερα και ο Σερι μαχαλάς και το Μπαχτσελί είναι γειτονιές με απλά , στην πλειοψηφία τους μονόροφα σπίτια και ελάχιστους κήπους….

Κατεβαίνοντας πάλι στο Φαρδύ σοκάκι περνάς από τον σινεμά του Φλώρου (σινεμά στις αρχές του 20ού αιώνα!) που σήμερα είναι πολυτελές εστιατόριο, συνεχίζεις στην αποθήκη του Φλώρου που τώρα είναι πολιτιστικό κέντρο και ελάχιστα μέτρα μετά είναι ο τόπος που βρισκόταν η Παναγιά η Βουρλιώτισα (μάλλον εκεί που τώρα είναι χτισμένο ένα τζαμί, πιθανόν και με υλικά της ανατιναγμένης Παναγιάς…) και δίπλα (ίσως το κτίριο της χωροφυλακής τώρα) η Αναξαγορειος, η κάποιο τμήμα αυτής. Πιο πέρα είναι η συνοικία τα Σπιτάλια που αναφέραμε πιο πάνω.

Ξαναγυρνώντας στην πλατεία των Βουρλών περνάμε από το όμορφο παζάρι (Μάλκατζα παζάρι) και παίρνοντας τον δρόμο για το Σιβρισάρι συναντάμε δυο τζαμιά. Το Γενί τζαμί (νέο τζαμί) στο αριστερό μας χέρι και λίγο πιο μέσα στα δεξιά , το Εσκή τζαμί (παλιό τζαμί) και κάτω από αυτό απλώνεται ο Ντερές, το ποτάμι που ήταν το σύνορο για την Τούρκικη συνοικία (από τις 13 συνοικίες οι 11 ήταν Ελληνικές!). Προχωρώντας στον δρόμο προς Σιβρισάρι είχαμε πάει μία ολιγομελής ομάδα πριν λίγα χρόνια ψάχνοντας το αγίασμα του Αη Γιάννη του Μουσελέ. Εκεί που ήταν τα “τέλια του Μουσελέ”! Εκεί που χιλιάδες Βουρλιώτες κλείστηκαν και εκτελέστηκαν με τρόπους που δύσκολα αντέχει ο νους να αναπαραστήσει… Και πράγματι ! Να η κρήνη (στερεμένη πλέον)! Να και δίπλα ένα γκρεμισμένο μικρό τζαμί που στην πύλη του γράφει Musala cami. Ναι ! Εδώ είναι ο αγιασμένος τόπος από το αίμα μαρτύρων. Και εδώ είχα την ευκαιρία να πάω με τον παπα-Μανώλη, οι δυο μας για να κάνει ένα τρισάγιο (το πρώτο μετά από 100 χρόνια !!!) σε αυτόν τον τόπο μνήμης..

 

……………………………………….

 

Αυτά ήταν τα Βουρλά που θα σου έδειχνα Δημήτρη! Εκεί περπάτησε ο παππούς ο Μανώλης και η προγιαγιά η Μαρία, όπως και στην Σμύρνη που ακούστηκε για πρώτη φορά το κλάμα του πατέρα μας …

 

Γύρισε η ομάδα από τα Βουρλά, κάποιοι πήγαν στο παζάρι της Σμύρνης και το βράδι στο ξενοδοχείο στήθηκε “¨Ελληνική βραδιά” με τραγούδια και χορούς.

Μάλιστα προσκεκλημένος δικός μου και του Δημήτρη ήταν και ο Λεβαντίνος Σμυρνιός (Αγγλικής καταγωγής) Andrew Simes που είναι και οπαδός του Πανιωνίου.

Είχα φέρει μαζί μου και πράγματα από την μπουτίκ του Πανιωνίου για να του δώσω αλλά είπαμε … πάλευα με τα Depon στο δωμάτιο.

Έτσι συναντήθηκε μόνο με τον Δημήτρη τον αδελφό μου και πήρε τα δώρα μας με χαρά.

 

Ξημέρωσε η Κυριακή, η τελευταία μέρα της εξόρμησής μας στην Μικρά Ασία και ευτυχώς ο πυρετός υποχώρησε , οπότε μπόρεσα να είμαι ενεργός ξανά.

Μια τελευταία , μεγάλη βόλτα με το πούλμαν στις γειτονιές της Σμύρνης, στο τεράστιο “Πολιτιστικό πάρκο”, εκεί που ήταν η Ελληνική συνοικία που …άρχισε της “Σμύρνης το γιακίνι” (η πυρκαγιά της

Σμύρνης), μετά στον Μπουρνόβα και πιο πέρα στο Κορδελιό και μετά γυρίσαμε προς τον δρόμο της επιστροφής για Τσεσμέ, αφού κάναμε μία στάση στα πανέμορφα (και τουριστικά) Αλάτσατα.

Άφιξη στον Τσεσμέ , βόλτα στα τοπικά μαγαζιά για να περάσει η ώρα, αποχαιρετισμός στην Σαμπιχά και τον Εϋπ τον οδηγό, πέρασμα από το Τελωνείο στο καραβάκι για Χίο, δείπνο σε όμορφη Χιώτικη ταβέρνα και επιβίβαση για Πειραιά.

Όπως πάντα το τέλος της εκδρομής – προσκυνήματος σηματοδοτεί ένα στεφάνι από τα χέρια μας στα νερά του Αιγαίου για εκείνους που ζουν πάντα στην καρδιά μας !

Θα τα ξαναπούμε πατρίδα μου!

 

Οι φωτογραφίες σε αυτό το κεφάλαιο είναι από παλιότερες επισκέψεις αφού δεν μπόρεσα να είμαι παρών εκείνη την ημέρα: https://photos.app.goo.gl/tYODhpDwfC486Dzl1 https://goo.gl/photos/zzsNap7LwXmedDMQ9 https://photos.app.goo.gl/RMYiAKzpqMFE4DMj7 https://photos.app.goo.gl/HDQ58bPJeD5Vf6F97 https://photos.app.goo.gl/ZCGQ8mPatuTxBqkP8 https://photos.app.goo.gl/gt5U1idTCwpE3byR9 https://photos.app.goo.gl/JosCFapugwoyadC6A

ΥΓ…..Γιά να δείτε τις φωτογραφίες σε κάθε ενότητα κάνετε copy το link και το ανοίγετε σε άλλη σελίδα.

Στον χάρτη η Μικρασία με(περίπου) τη διαδρομή μας μέχρι Καισάρεια και η επιστροφή μέσω Αφιον Καραχισάρ …..

………………………………………………………………………………………………..ΜΑΝΟΣ ΚΙΛΗΜΑΝΤΖΟΣ……….2ης ΓΕΝΙΑΣ ΒΟΥΡΛΙΩΤΗΣ