Εκδρομή της Ενωσης Βουρλιωτών σε Χίο και Μικρασία το 2018.

Νοέμβριος 2018.Η εκδρομή της Ένωσης Βουρλιωτών σε Μικρασία και Χίο.
Ενα σεργιάνι με τα μάτια και το φακό του Μάνου στις Αλησμόνητες Πατρίδες.
Απολαύστε το κάνοντας κλικ πάνω στα χρυσά γράμματα!
Το κείμενο συνέταξε γιά την Ενωση Βουρλιωτών Μικράς Ασίας,ο Γ.Γ.Μάνος Κιλημάντζος.Ο Τρισμέγιστος του φακού και όχι μόνο!…

(Προσπάθησα να αποτυπώσω την εκδρομή μας. Πάντα μία περιγραφή, ειδικά τόσο φορτισμένη, έχει και στοιχεία υποκειμενικότητας. Προσπάθησα – οχι πολύ είν’αλήθεια – να τα περιορίσω! Εσείς θα κρίνετε συνοδοιπόροι μου σε αυτό το προσκύνημα)

Ξεκινήσαμε ! Όπως κάθε φορά με το βλέμμα στραμμένο εκεί που ανέπνεαν οι πρόγονοι.
Εκεί που λουλούδιζε η Ελλάδα.
Το πλοίο κλασσικά μας βγάζει ξημερώματα στην Χίο όπου γινόμαστε ομάδα, μιλάμε, γνωριζόμαστε, πίνουμε τους καφέδες μας, μέχρι να ανατείλει ο Ήλιος για να περάσουμε απέναντι.

https://photos.app.goo.gl/fFq2EkaFgGh6j7mw8

Η απέναντι ακτή (Τσεσμές/Κρήνη) μας υποδέχεται και αμέσως ξεκινάμε με το πούλμαν για την Σμύρνη. Την αρχόντισσα Σμύρνη που παρά την τερατώδη ανοικοδόμηση εξακολουθεί να είναι ένα διαμάντι. Αφιερώνουμε όλη την ημέρα μας εκεί. Περπατάμε στα μέρη που φώναζαν Ελλάδα. Άγιος Βουκόλος, Αγία Φωτεινή (η μικρή, προτεσταντική εκκλησία που λειτουργεί σε αντικατάσταση της μεγάλης… καμένης Αγίας Φωτεινής ), Κονάκι (ο τόπος μαρτυρίου του Χρυσοστόμου), Προκυμαία (ο τόπος μαρτυρίου χιλιάδων !), Φραγκομαχαλάς, Παραλλέλι, Πασσαπόρτ, Μπουρνόβας, Καρατάς, Πάρκο…Πολιτισμού (η καμένη Ελληνική συνοικία). Μνήμες! Συγκίνηση!
Καταλήγουμε στο Ελληνικό Προξενείο! Μας υποδέχεται θερμά η πρόξενος και το προσωπικό του Προξενείου. Ελλάδα μέσα στην …Ελλάδα (γιατί για μας πάντα θα είναι Ελλάδα!).

ΣΜΥΡΝΗ :
https://photos.app.goo.gl/xxSFz7g9LQgopcV17

Παραδοσιακά η βόλτα στην Σμύρνη έχει και νυκτερινή έξοδο, με συνδυασμό ποτάκι στον τελευταίο όροφο του Χίλτον (…εκεί που ήταν η Αγία Φωτεινή…).

ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΒΟΛΤΑ :
https://photos.app.goo.gl/ZCGQ8mPatuTxBqkP8

Η επόμενη μέρα έχει κι άλλη Ελλάδα ! Περνάμε από Κορδελιό και Μενεμένη και ανεβαίνουμε προς Βορρά. Εκεί μας περιμένει η Πέργαμος ! Η πλούσια Ελληνιστική Πέργαμος! Η Πέργαμος του Λυσίμαχου, του Ευμένους, του Άτταλου, της περγαμινής, της Βιβλιοθήκης! Την πόλη (εξαιρετικά οχυρή) την «σύλησαν» οι Γερμανοί τον 19ο αιώνα. Με Σουλτανικό φιρμάνι…. Αν θέλετε να την δείτε πρέπει να πάτε στο Βερολίνο. Τα πήραν όλα ! Όλα όμως !!
Θαυμάζουμε από μακριά τα τείχη , το θέατρο και τον ναό του Αδριανού (το μόνο που άφησαν οι φίλοι μας οι Γερμανοί). Μόνο αυτά έμειναν από την οχυρή πόλη. Και προχωράμε προς το Σεραπείον, ναό αφιερωμένο στον Αιγύπτιο θεό Σέραπι και αργότερα χριστιανικό ναό. Εντυπωσιακός σε μέγεθος και με χαρακτηριστική τοιχοποιία.

https://www.emprosnet.gr/s…/to-romaiko-serapeio-stin-pergamo

Για να ακολουθήσει η επίσκεψη στο Ασκληπιείο!

https://www.emprosnet.gr/stiles/sto-asklipieio-tis-pergamou

Άφωνος μένεις. Ας μιλήσουν καλύτερα οι φωτογραφίες.

https://photos.app.goo.gl/Nk3pwkaRtPNsh4MWA

Η μέρα συνεχίζεται με προορισμό τα Μοσχονήσια και το Αϊβαλί.
Οι ναοί μας έγιναν μουσεία, τζαμιά, εκθεσιακοί χώροι. Ας είναι… η μάλλον… ας ΜΗΝ είναι (αλλά αυτό είναι θέμα άλλου πονήματος).
Το Αϊβαλί έχει όμως και Κόντογλου. Έχει και Βενέζη. Έχει και Ταξιάρχη. Δεν είναι εύκολο να σβήσεις τα ίχνη! Καθόλου εύκολο!

https://photos.app.goo.gl/9kVCvSpKVhR7RFL16

Και ήρθε η μέρα για τα Βουρλά μας !!!
Πάντα όταν πλησιάζουμε η καρδιά χτυπά γρηγορότερα … Πάντα μία σιωπή βασιλεύει μεταξύ μας. Πάντα οι σκέψεις εισβάλουν ορμητικές!
Φτάνουμε! Στην πλατεία το βλέμμα γυρνά και αγκαλιάζει ένα γύρο τις γνώριμες εικόνες.
Μπαίνουμε στην αγορά. Τόσο γραφική! Συνεχίζουμε και βγαίνουμε στο Φαρδύ Σοκάκι.
Τα αρχοντικά των «φατόρων» πυργώνονται από πάνω μας. Άλλα παρατημένα, αλλά το ίδιο επιβλητικά, άλλα ανακατασκευασμένα εξακολουθούν να γεννάνε πολιτισμό!
Γενί μαχαλάς, Σερί μαχαλάς με την Ελληνική του κρήνη, πιο πάνω το Μπαχτσελί. Όλα αριστερά μας όπως διαβαίνουμε το Φαρδύ Σοκάκι. Φτάνουμε στο μέρος που ήταν η Παναγιά η Βουρλιώτισα και η Αναξαγόρειος, στο δεξιό μέρος του δρόμου. Τώρα τίποτε. Όλα στα δεξιά του δρόμου, εκεί που ήταν Ελληνικές συνοικίες, κάηκαν το 22. Στην θέση της Παναγιάς και της Αναξαγορείου κάτι δημόσια κτίρια μόνο. Αδιάφορα… Όλα καμένα από εκεί και πέρα και τώρα μόνο νέα σπίτια τα έχουν αντικαταστήσει.
Επιστρέφουμε , αφού πρώτα χαιρετάμε τον Αριφ και την Εμινέ, τους φίλους μας που μένουν σε πρώην Ελληνικό σπίτι. Ο Αρίφ το έχει ανακαινίσει και κατά την διάρκεια των εργασιών έχει βρει ένα σωρό ενθύμια από την Ελληνική παρουσία. Έχει κάνει ένα όμορφο «μουσείο» με αυτά στον τοίχο του κήπου του.
Ένα νεύμα προς την γειτονιά του Ξύστρη και το Μανιάτ μαχαλά, τον λόφο των 10 μύλων, τα Μυλαράκια , του Μπαμπατζάνη και οπωσδήποτε το μυαλό μας πάει ξανά στον Αη Γιώργη τον Αρφανό. Τον προστάτη των αδυνάτων. Το ταπεινό εκκλησάκι που πριν 2 χρόνια που έπεσε θύμα «ανοικοδόμησης». Τουλάχιστον είχαμε προφτάσει τον σωρό από πέτρες που τον είχε μετατρέψει η μπουλντόζα. …Τούρκοι…

Η βόλτα συνεχίζεται και μέσω του Ντερέ, του ρέματος που διασχίζει τα Βουρλά και χώριζε τις Ελληνικές συνοικίες (από τις 11 συνοικίες των Βουρλών, οι 9 ήταν Ελληνικές), από τον Τουρκομαχαλά και τον Εβραίϊκο μαχαλά, φτάνουμε ξανά στην πλατεία του Δημαρχείου.
Εκεί, σε μία γωνιά οι καινούργιοι κάτοικοι έχουν φτιάξει ένα άγαλμα του Αναξαγόρα. Σε στάση φτωχοζητιάνου κακομοίρη (εντάξει, δεν απαιτείς από τους τούρκους να έχουν συναίσθηση της μεγαλοπρέπειας..), Ο Αναξαγόρας τους… φοράει… σαρίκι! Είναι λέει μίξη του Αναξαγόρα με έναν δικό τους ποιητή. Μυστήρια πράγματα. Εξ ίσου μυστήρια με την ανιστόριτη περιγραφή που συνοδεύει το «πόνημα». Οι διαμαρτυρίες μας σαν Ένωση Βουρλιωτών, πήγαν στον βρόντο. Ας είναι …
Μια τελευταία ματιά (μαζί με το τοπικό κοκορέτσι) στην αγαπημένη πατρίδα και αναχωρούμε.
Η περιήγηση τελειώνει στην Σκάλα των Βουρλών. Μέσω του «Δρόμου του μαρτυρίου». Εκεί που έγινε η εκκένωση όσων γλύτωσαν το μαχαίρι. Εκεί που περίμεναν οι Τούρκοι φαντάροι και οι τσέτες τους ανήμπορους. Εκεί που το ζώο είδε τον άνθρωπο και τον σιχάθηκε..
Συνάντηση με καλούς φίλους, τον Arif (κατέβηκε από τα Βουρλά για να μας συναντήσει), την Neyir, την κα Sedef και ένα μουσικό συγκρότημα (συμμετέχει και Ελληνίδα. Η Αντωνία) στους οποίους δώσαμε CDs με παραδοσιακή μουσική της Ερυθραίας. Πιστεύω να βοηθήσαμε λιγάκι στην εξάπλωση της μουσικής των προγόνων μας. Το παλιό αρχοντικό των Κωνσταντινίδηδων στα Βουρλά έχει γίνει Μουσική Ακαδημία από την κα Sedef. Μακάρι! Ο Πολιτισμός παντού είναι θεμέλιο!
Αποχαιρετώντας τον αγαπημένο φίλο, τον Arif, συναντώ τον Χασάν. Δεν τον ήξερα. Ήξερα όμως τον αδελφό του τον Ιμπραήμ. Πάντα με το χαμόγελο μας αποχαιρετούσε με τα Ελληνικά του (Τουρκοκρητικοί γαρ). Ο Ιμπραήμ δεν είναι πια μαζί μας. Όταν είδα τον Χασάν, πίστεψα ότι ο Ιμπραήμ ήρθε να μας ξεπροβοδίσει. Ας είναι καλά εκεί που βρίσκεται.
Λίγο πιο πάνω, εγκαταλελειμμένο και υπό κατάρρευση, το μικρό εκκλησάκι του Αγίου Νεκταρίου των Βουρλών. Έχουμε ζητήσει σαν Ένωση Βουρλιωτών, να το αξιοποιήσει η Δημοτική αρχή (όχι κατ ανάγκην εκκλησία, για να μην προκαλούμε, αλλά η σιωπή τους προς απάντησή μας). Κρατάω την θερμή χειραψία του Χασάν σαν ελπίδα για φιλία εκεί που οι μεγάλοι καλλιεργούν το μίσος. Είναι η τελευταία αίσθηση φεύγοντας άλλη μία φορά από την κοιτίδα των προγόνων…

https://photos.app.goo.gl/gt5U1idTCwpE3byR9
Και δρόμο για Τσεσμέ και την μυροβόλο Χίο !
…..
Και μπαίνουμε στο δεύτερο μέρος της εκδρομής μας. Φτάνουμε στην Χίο. Αγαπημένος τόπος, χαριτωμένοι άνθρωποι, ομορφιές παντού! Είναι αργά πια, οπότε η παρέα μαζεύεται στο «Τζιβαέρι» για μεζέδες και ρακί, αλλά και γλέντι τρικούβερτο παρά την κούραση !!
Είναι Κυριακή σήμερα, 11 Νοεμβρίου και σαν σήμερα το 1912 φάνηκε στα ανοιχτά ο Ελληνικός στόλος φέρνοντας τον αέρα της ελευθερίας για το μαρτυρικό νησί!
Και μαντέψτε ! Όπου φυσάει άνεμος αντίστασης και ελευθερίας ποιος είναι πάντα παρών; Ναι καταλάβατε σωστά ! ΟΙ ΒΟΥΡΛΙΩΤΕΣ ! Ο Γιώργης Καρπουζάκης με το μπουλούκι του, την Βουρλιώτικη φάλαγγα, άφησαν την ησυχία και την βολή τους και έφτασαν για να συνεισφέρουν στο διώξιμο του Τούρκου!
«Εμείς είμαστε αδέλφια! Εμείς!» Η κραυγή που σε πετάει από το κάθισμά σου και γεμίζει τα μάτια σου!
Σε αναγνώριση της συνεισφοράς αυτής ο ΦΑΡΟΣ ΒΑΡΒΑΣΙΟΥ μας δέχτηκε φιλόξενα και έτσι συμμετείχαμε στις εκδηλώσεις για την απελευθέρωση του νησιού.
Συμμετείχαμε στην δοξολογία. Καταθέσαμε στεφάνι στο Ηρώον. Παρελάσαμε με το λάβαρό μας δίπλα-δίπλα με τον ΦΑΡΟ! Περηφάνεια !

https://photos.app.goo.gl/oGrcsXDRPKQ2kCNk9

Κι επειδή Βουρλιώτες είμαστε και δεν υπάρχει περίπτωση να καθίσουμε ήσυχοι, μετά την παρέλαση και παρά την κούραση η περιήγηση μέσα στο κάστρο της Χίου είναι εκ των ουκ άνευ ! Και εδώ είμαστε :

https://photos.app.goo.gl/rvLPRe3TWVUn6zty8

Το απόγευμα ο ΦΑΡΟΣ ΒΑΡΒΑΣΙΟΥ πραγματοποίησε εκδήλωση για την ημέρα και ήταν αφιερωμένη στην συμβολή του Βουρλά μας στην απελευθέρωση του νησιού!
Οι άνθρωποι του ΦΑΡΟΥ μας καταγοήτευσαν με την ευγένειά τους και την φιλοξενία τους! Αισθάνεσαι δικός τους από την πρώτη στιγμή! Χιώτες ! Χαριτωμένοι άνθρωποι, αλλά κυρίως άνθρωποι ! «Εμείς είμαστε αδέλφια! Εμείς!»

https://photos.app.goo.gl/mumwiRcrSVgt9cSB8

ΒΙΝΤΕΟ:
https://youtu.be/E8_ADU_ikww

Η επομένη μέρα μας βρίσκει στο πούλμαν με την γλυκύτατη ξεναγό μας την Μαρία.
Πρώτος προορισμός η Νέα Μονή.
Μπαίνεις μέσα και ανάμεσα στους τοίχους της συναντάς την Ιστορία! Βυζάντιο, υπέροχα ψηφιδωτά, θαυματουργή εικόνα της Παναγίας (από τις ελάχιστες που απεικονίζουν την Παναγία χωρίς τον Χριστό), εικόνα των τριών καλογέρων που την βρήκαν, κάποια λίγα κόκκαλα από την σφαγή του 1822 (κι από δω πέρασαν οι Τούρκοι…), υπόγεια δεξαμενή με την χαρακτηριστική Βυζαντινή δόμηση, εικόνες γεμάτες.

https://photos.app.goo.gl/4sX8RSaVJtLA4XNo9

Συνεχίζουμε για τα Μεστά, το Μεσαιωνικό, οχυρωμένο χωριό, για να μπούμε σε μία κάψουλα του χρόνου που μας μεταφέρει στα τότε χρόνια.
Στην διαδρομή περνάμε από τον Ανάβατο. Τον «Μυστρά του Αιγαίου» ! Η ανάβαση στον …Ανάβατο είναι από μόνη της μία συγκλονιστική εμπειρία. Δυστυχώς αυτήν την φορά δεν θα έχω την χαρά να ανέβω πάλι να τον δείξω και στους συνταξιδιώτες. Η ανάβαση δύσκολη, πολλοί από την ομάδα θα δυσκολευτούν και πάνω απ’ όλα δεν μας παίρνει ο χρόνος. Περιοριζόμαστε να θαυμάσουμε την αετοφωλιά από μακριά.

Συνεχίζουμε λοιπόν και φτάνουμε στα Μεστά !

https://photos.app.goo.gl/vyz4QdQAuccjt9bVA

Μετά την όμορφη περιήγηση στο κλασσικά Μεσαιωνικό οχυρωμένο χωριό (κάποια στιγμή νομίζεις ότι θα ακούσεις καλπασμούς μέσα από τα στενά και θα πεταχτεί κάποιος έφιππος και πάνοπλος ιππότης), συνεχίζουμε γιατί έχουμε πια μπει στην περιοχή των Μαστιχοχωριών.
Στον δρόμο συναντάμε πύργους επικοινωνίας (με σήματα φωτιάς η καπνού) που είχαν κτίσει οι Γενουάτες κατακτητές της εταιρείας Μαόνα (με επικεφαλής τους Ιουστινιάνι). Εντάξει, εμείς οι Έλληνες τα ξέρουμε καλά αυτά, χιλιάδες χρόνια πριν τους Γενουάτες. Και τα λέγαμε Φρυκτωρίες!

Και φτάνουμε στο Πυργί !
Με τις «ξυστές» προσόψεις των σπιτιών, με τον Βυζαντινό ναό των Αποστόλων (μικρογραφία του ναού της Νέας Μονής), τους χαρούμενους ανθρώπους.
Βλέπουμε να κατεργάζονται την μαστίχα. Ρωτάμε, μαθαίνουμε, μαζεύουμε εικόνες. Και το Πυργί έχει πολλές εικόνες να φορτώσει τον επισκέπτη!

https://photos.app.goo.gl/KpogV4nbL2dWDe4g8

Φεύγουμε, αλλά δεν πάμε και πολύ μακριά !
Στον διπλανό λόφο είναι το Μουσείο της Μαστίχας.
Εκεί μαθαίνουμε την ιστορία του νησιού σε σχέση με το πολύτιμο (και μοναδικό στον κόσμο) προϊόν. Το δάκρυ του σκίνου της νότιας Χίου.

https://photos.app.goo.gl/TGoc2MKpb6tPdJRr6

Ήρθε η ώρα να επιστρέψουμε στην πόλη.
Όχι όμως πριν περάσουμε από τον Κάμπο! Με τους χαρακτηριστικούς μαντρότοιχούς του, τις επαύλεις του, τα περιβόλια του, τα ονομαστά εσπεριδοειδή του!
Και η στάση σε ένα από αυτά (που λειτουργεί και σαν μουσείο), στο Citrus είναι η τέλεια κατάληξη της σημερινής μέρας !
Εκεί ξανασυναντάμε το τσατάλι (Τα Βουρλά πάντα βρίσκουν τρόπο να τρυπώσουν στο μυαλό μας!) . Εκεί η ευγενέστατη υπεύθυνη μας ενημερώνει για την ιστορία του Κάμπου, την ιστορία του Citrus , τον τρόπο επεξεργασίας της σοδειάς των εσπεριδοειδών του.
Εκεί συναντάμε το εντυπωσιακό μαγγανοπήγαδο και την καλαίσθητη στέρνα. Το μεγάλο (πολλά στρέμματα) μπαξέ με την καλλιέργεια των εσπεριδοειδών.
Μαλακώνει η ψυχή. Γαληνεύει το μυαλό. Ο Κάμπος και τα περιβόλια του, τα αρχοντικά του, την υπέροχη ατμόσφαιρά του πρέπει να διατηρηθεί ζωντανός !

https://photos.app.goo.gl/TEzgrB67dVgdrqfX9

Τελειώσαμε φίλοι μου!
Γυρνάμε στην πόλη, μαζεύουμε τις αποσκευές μας και μαζευόμαστε πάλι στο Τζιβαέρι για ένα τελευταίο ομαδικό δείπνο. Η Γεωργία, η πρόεδρος του ΦΑΡΟΥ με το πλούσιο χαμόγελό της έρχεται να μας αποχαιρετήσει.
Το πλοίο έρχεται, ανεβαίνουμε και αποχαιρετάμε την υπέροχη Χίο.
Τελειώσαμε; Όχι ακόμη !
Στον δρόμο του γυρισμού, στα στενά μεταξύ Χίου και Τσεσμέ, εκεί που αναβλύζουν οι μνήμες, εκεί που (κατά τον Χόρτον) μπορούσες να περπατήσεις επάνω στα πτώματα που επέπλεαν.. οι Βουρλιώτες έκαναν μία ακόμη τελετή!
Βγήκαμε στο κατάστρωμα του πλοίου και μπροστά στα βλέμματα απορίας όσων έτυχε να είναι στο κατάστρωμα, πετάξαμε ένα στεφάνι στην θάλασσα. Στην μνήμη των προγόνων.
Ας είναι αξέχαστοι !

https://photos.app.goo.gl/JbQp2gA46hu9mxB79

Τώρα τελείωσε η εκδρομή μας !
Γεμάτοι εικόνες, αναμνήσεις, συγκίνηση.
Γιατί έτσι είναι οι εκδρομές της ΕΝΩΣΗΣ ΒΟΥΡΛΙΩΤΩΝ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ!
Δεν είναι εκδρομές ! Είναι προσκύνημα ! Είναι «χατζηλίκι» !
Και ήδη επεξεργαζόμαστε την επόμενη !

Γιά την Ενωση Βουρλιωτών Μικράς Ασίας,ο Γ.Γ.Μάνος Κιλημάντζος.
Ο Τρισμέγιστος του φακού και όχι μόνο!