Ετσι τελειώνει ο Παντ.Καψής το άρθρο που έγραψε μετά την επίσκεψή του στα Βουρλά,τον Νοέμβριο του 1930.
Βουρλά!
Οτι είναι γιά την Κρήτη το Θέρισσο,γιά την Ήπειρο το Σούλι,γιά τη Ρούμελη το Μεσολόγγι,ήτο γιά τη Μ.Ασία ο Βουρλάς.
Κατακα’υ’μένε Βουρλά,ποιός να σού΄λεγε πως θάχης τέτοια μοίρα.
Τον καιρό του Χαμίτ και του Κομιτάτου,όταν η σκλαβιά επλάκωνε και επίεσε το στήθος όλης της Ρωμιοσύνης της Ανατολής,ο Βουρλάς ήτανε το μόνον ανυπόταχτο κάστρο της.Δεν επροσκύνησε ποτέ.
Ητο η προστασία και καταφυγή όλων των κατατρεγμένων ραγιάδων.
Το μικρό Βουρλιωτόπουλο πριν πιάσει στα χέρια του μολύβι και χαρτί γιά να μάθει να διαβάζει,έπιανε το τουφέκι γιά να μάθει να σημαδεύει.
Σαρανταπέντε χιλιάδες Ελληνες κατοικούσαν στα Βουρλά.
Και τι Ελληνες!
Γιγαντόκορμοι και λυγεροί σαν κυπαρίσσια,γυναίκες και άνδρες.
Ηξευραν να κρατούν στα χέρια των το τουφέκι όπως και το λισγάρι.Ησαν οι καλλίτεροι αμπελουργοί της Ανατολής και τα αμπέλια του Βουρλά με τους τρείς μεγάλους κάμπους του,ήταν και είναι ξακουσμένα.
Η φτώχεια ήταν άγνωστη στην ευτυχισμένη αυτή πόλη και ίσως γι΄αυτό οι Βουρλιώτες ήσαν υπερήφανοι και αγέρωχοι και ατίθασσοι.
Τον καιρό που ο περίφημος Λίμαν,δηλαδή στην παραμονή του μεγάλου πολέμου,εξερρίζωνε διά πυρός και σιδήρου τας Ελληνίδας πόλεις των Μικρασιατικών παραλίων,μόνον τα Βουρλά δεν ετόλμησε να θίξει.Εγιναν κάποιες απόπειρες δοκιμαστικές μόνον,γιατί μετά κάθε δοκιμήν όλα τα ξεροπήγαδα της περιφέρειας γέμιζαν κορμιά.
Τον καιρό που ο περίφημος Λίμαν,δηλαδή στην παραμονή του μεγάλου πολέμου,εξερρίζωνε διά πυρός και σιδήρου τας Ελληνίδας πόλεις των Μικρασιατικών παραλίων,μόνον τα Βουρλά δεν ετόλμησε να θίξει.Εγιναν κάποιες απόπειρες δοκιμαστικές μόνον,γιατί μετά κάθε δοκιμήν όλα τα ξεροπήγαδα της περιφέρειας γέμιζαν κορμιά.
Εστειλαν μήνυμα τότε οι Βουρλιώτες στο Κομιτάτο πως αν έχει σκοπό να κτυπήσει την πόλιν των πρέπει να το πάρει απόφαση πως δε θα του περισσεύσει στρατός γιά τα μέτωπα.
Και το Κομιτάτο ανέκρουσε πρύμναν.
Ο Βουρλάς δεν έπεσεν.
Ούτε εταπεινώθη καθόλου καθ΄όλην την διάρκειαν του μεγάλου πολέμου.Παρ΄όλον δε τον στενόν αποκλεισμόν τότε,οι νέοι του Βουρλά εύρισκον τρόπον να περνούν στ΄αντικρυνά ελληνικά νησιά,στη Σάμον και στη Χίον και στη Μυτιλήνη για να μπορέσουν να κάμουν το καθήκον των προς την μητέρα πατρίδα.
Το πρώτο τάγμα που επεβιβάσθη εις την χερσόνησον της Καλλιπόλεως ήτο το Ελληνικόν.Οι άνδρες του ήσαν Βουρλιώτες και ο τότε διοικητής του τάγματος ταγματάρχης Καρασεβδάς θυμάται ακόμη τον ηρωισμόν των ανδρών του.
Αργότερα όταν η πατρίς των ηλευθερώθη οι Βουρλιώτες έδωσαν το παν.
Δύο συντάγματα πλήρη έδωσεν εις τον Ελληνικόν στρατόν ο Βουρλάς και όταν επήλθε η μοιραία καταστροφή έπεσεν και αυτός,αλλ΄έπεσεν ενδόξως.
Οι νικηταί επλήρωσαν πολύ ακριβά την κατάληψιν της ηρωικής πόλεως και αν ποτέ γραφέί η ιστορία της θα γραφούν σελίδες που θα μπορούν να συγκριθούν με τας σελίδας της ιστορίας του Μεσολογγίου.
…………………………………………………………………………………….
Θα ήτο εκ μέρους εγκληματικόν εάν δεν επεσκεπτόμουν τα Βουρλά.Ομολογώ όμως ότι μετενόησα διότι τα επεσκέφθην.Είδα το ανήκουστον εξευτελισμόν τον οποίον υπέστη η υπερήφανος πόλις και η ψυχή μου συνετρίβη.Πονεί πολύ κανείς άμα βλέπει τη συμφοράν εκείνων που αγάπησε.
Αλλά και ο γιός του ο Γ. Καψής στο βιβλίο του «Χαμένες Πατρίδες» γράφει: «…Εκείνος που γνωρίζει τι θα πει Βουρλιώτης, δεν μπορεί ν’ αμφιβάλλει. Είχαν τα όπλα ζωσμένα στα ζωνάρια τους, γιατί λάτρευαν τον πόλεμο… Ήταν το καμάρι της Ερυθραίας και πολλοί Σμυρνιοί κατέφευγαν στα Βουρλά για να ζήσουν, έστω και λίγο, ελεύθεροι-γιατί ήταν ένα κομμάτι ελεύθερης ελληνικής γης.. …»
ΣΗΜΕΙΩΣΗ….Για μεγένθυση της φωτό-εφημερίδας κάντε διπλό αριστερό κλικ πάνω στην φωτογραφία.
125