6 Απριλίου 1914 – Το μαύρο Πάσχα των Θρακών.
Η Νίτσα Παραρά Ευτυχίδου μέσα από τα μάτια της κας Βούλας Αραμπατζόγλου-Τουζοπούλου.
12/03/2023
Οδοσήμανση στη Ν.Φιλαδέλφεια
03/05/20236 Απριλίου 1914.Το Μαύρο Πάσχα για τους Θρακιώτες.
Το Πάσχα του 1914 σημαδεύτηκε με τους διωγμούς του Θρακικού Ελληνισμού.
250.000 Έλληνες εκδιώχθηκαν κι όσοι επέζησαν περιέγραψαν τις θηριωδίες των Τούρκων.
Ανήμερα του Πάσχα, 6 Απριλίου του 1914, ξεκίνησε στη Θράκη ένας από τους μαζικότερους διωγμούς Ελλήνων του 20ού αιώνα.
Αποτέλεσε τον πρώτο κύκλο αίματος και διωγμών. Μετά ακολούθησαν η σφαγή στη Φώκαια,οι γενοκτονίες των Ποντίων,των Αρμενίων και ολοκληρώθηκε με τη γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας το 1922.
Μετά το τέλος των Βαλκανικών πολέμων το 1913, η κατάσταση στα Βαλκάνια εξακολουθούσε να είναι εξαιρετικά τεταμένη. Η Θράκη βρέθηκε εξ ημισείας στη Βουλγαρία και στην Τουρκία.Στα εδάφη της Ανατολικής Θράκης, τα οποία αποτελούσαν κομμάτι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, κατοικούσαν περίπου 370.000 Έλληνες. Το γεγονός αυτό ενοχλούσε τους Τούρκους που επιθυμούσαν τον πλήρη εκτουρκισμό των περιοχών και την ομογενοποίηση του πληθυσμού. Με αυτόν τον τρόπο θα εξασφάλιζαν τον πλήρη έλεγχο της επικράτειας, εξαλείφοντας τον κίνδυνο μελλοντικών αναταραχών και εξεγέρσεων και όπως γράφει ο Γ.Μάνος στο ιστορικό του μυθιστόρημα ”Η ΨΥΧΗ ΤΟΥΣ ΟΜΩΣ ΕΜΕΙΝΕ ΠΙΣΩ”:
”Η επιλογή της Ανατολικής Θράκης ως πρώτη περιοχή εφαρμογής του σχεδίου εκτουρκισμού και μάλιστα εσπευσμένα,δεν έγινε τυχαία.Με τους βαλκανικούς πολέμους η αυτοκρατορία έχασε το μεγαλύτερο μέρος των ευρωπα’ι’κών της κτήσεων.Τα δυτικά της σύνορα,από τη Βοσνία και τη Ηπειρο που εκτείνονταν μέχρι πριν ένα χρόνο,μεταφέρθηκαν στον Εβρο.Η Κωνσταντινούπολη έγινε σχεδόν παραμεθόρια,με αποτέλεσμα να κινδυνεύει σοβαρά σ΄έναν μελλοντικό πόλεμο.Γιά την προστασία της έπρεπε,η Ανατολική Θράκη,να απαλλαγεί το ταχύτερον από τους 370.000 Ελληνες που θεωρούνταν εχθρικοί και τη θέση τους να πάρουν μουσουλμάνοι από τη Μακεδονία και τη Βοσνία,ώστε ανάμεσα στον Εβρο και την Κωνσταντινούπολη να δημιουργηθεί ένα συμπαγές και ασφαλές μουσουλμανικό ανάχωμα.
Οι εκφοβισμοί ολόκληρων χωριών,η εξαφάνιση τη νύχτα ιερωμένων,δασκάλων και δημογερόντων,οι σφαγές και οι θανατώσεις αθώων,η στρατολόγηση των ανδρών στα τάγματα εξόντωσης,οι βιασμοί γυναικών μπροστά στα μάτια των οικείων τους,οι αρπαγές περιουσιών και μικρών παιδιών και οι βίαιοι εξισλαμισμοί,ξεκίνησαν στα τέλη του Ιουλίου του 1913 και πήραν μαζική μορφή την άνοιξη του 1914.Οι Ελληνες της Ανατολικής Θράκης εγκατέλειπαν άρον άρον τα χωριά τους κι έτρεχαν αλλόφρονες στα λιμάνια της Προποντίδας,με κύρια αυτά της Ηράκλειας και της Ραιδεστού,να πάρουν βαπόρι για την Ελλάδα.Μετά το κλείσιμο των στενών τον Σεπτέμβριο του 1915,τη θέση των απελάσεων πήραν οι εκτοπισμοί των Θρακιωτών στη ενδοχώρα της Μικράς Ασίας.Τον Νοέμβριο του 1918,όταν έληξε ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος,στην Ανατολική Θράκη είχαν απομείνει μόνο 50.000 Ελληνες.”
Την Κυριακή του Πάσχα του 1914, η Θράκη μπήκε επίσημα στο στόχαστρο.
Ξεκίνησαν μαζικοί διωγμοί κατά των Ελλήνων κατοίκων. Σε εφημερίδα της εποχής έχει καταγραφεί ότι συγκεκριμένα από την περιοχή της Στράντζας απελάθηκαν την ημέρα εκείνη διακόσιες οικογένειες. Αφού ξυλοκοπήθηκαν και τους αφαιρέθηκαν τα είδη αξίας καθώς και τεράστια χρηματικά ποσά, Τούρκοι στρατιωτικοί και χωροφύλακες, «με τα ξίφη υψωμένα», τους εξανάγκασαν να φύγουν.
Το ίδιο φυσικά συνέβη σε πολλές περιοχές της θρακιώτικης περιφέρειας, με επίκεντρο την Αδριανούπολη, την Αρκαδιούπολη και τη Βιζύη. Οι Τούρκοι χρησιμοποίησαν όλων των ειδών τις τακτικές για να εκδιώξουν τους Ελληνορθόδοξους κατοίκους. Πριν από το «Μαύρο Πάσχα» του ’14, αυτές ήταν περισσότερο έμμεσες και είχαν να κάνουν με εμπορικό αποκλεισμό, βαριά φορολογία, λεηλασίες και τρομοκρατικές επιθέσεις.
Από τις 6 Απριλίου και μετά οι διωγμοί εντάθηκαν με δολοφονίες, ομαδικές σφαγές, βασανιστήρια, εκτοπισμούς και ένταξη σε τάγματα εργασίας. Το 1919, το Οικουμενικό Πατριαρχείο εξέδωσε από την Κωνσταντινούπολη την «Μαύρη Βίβλο Διωγμών και Μαρτυριών του εν Τουρκία Ελληνισμού». Στο βιβλίο αυτό συμπεριλαμβάνονται συγκλονιστικές διηγήσεις των επιζώντων των διωγμών.
Το Μαύρο Πάσχα των Θρακιωτών της 6ης Απριλίου 1914 .
Το 1914 είναι η αρχή, το 1922 είναι το πέρας τούτης της τραγωδίας.
Η τελευταία πράξη του δράματος γράφτηκε στις 11 Οκτωβρίου 1922 όταν οι Έλληνες της Ανατολικής Θράκης έλαβαν τελεσίγραφο να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές εστίες τους σε διάστημα 15 ημερών.
Η Βουλή των Ελλήνων έχει καθιερώσει την 6η Απριλίου ως Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας του Θρακικού Ελληνισμού.
Οι Νεότουρκοι εκδίωξαν τους Έλληνες πολλών χωριών της επαρχίας Αρκαδιούπολης, Βιζύης και άλλων περιοχών της Θράκης. Το ίδιο έτος πραγματοποιήθηκαν διωγμοί, δολοφονίες, απελάσεις, διαρπαγές, εμπρησμοί και λεηλασίες κατά των Ελλήνων των περιοχών Ηράκλειας, Μαλγάρων και Κεσσάνης.
Ο συνολικός πληθυσμός των εξόριστων Ελλήνων της Ανατολικής Θράκης που εκτοπίστηκαν μέχρι και το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου έφτασε τελικά τις 220.000 ψυχές, σύμφωνα με στοιχεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.
Παρά τους διωγμούς αυτούς η Ανατολική Θράκη γνώρισε την απελευθέρωση από τον Ελληνικό Στρατό τον Αύγουστο του 1920 και παρέμεινε ελεύθερη μέχρι τον Οκτώβριο του 1922, οπότε αποχώρησαν οι Έλληνες στρατιώτες και μαζί με αυτούς και πολλοί Θρακιώτες για να αποφύγουν τα αντίποινα των Τούρκων. Ο ξεριζωμός των Ελλήνων της Ανατολικής Θράκης ολοκληρώθηκε το 1923 με την Ανταλλαγή των πληθυσμών.
Είναι ανάγκη να τονιστεί ότι η Θρακική Γενοκτονία είναι ιστορικά αποδεδειγμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη, αν και αποσιωπημένη και ελάχιστα μνημονευμένη από την Ελληνική ιστοριογραφία, όπως αναφέρει ο ιστορικός Κωνσταντίνος Βακαλόπουλος, Καθηγητής του Α.Π.Θ.
Ο ίδιος καθηγητής σημειώνει με έμφαση ότι “. η αφετηρία των διωγμών και της Γενοκτονίας του Ελληνισμού της Μ. Ασίας και αργότερα του Πόντου υπήρξε ο χώρος της Ανατολικής Θράκης. Εκεί δοκίμασαν και εφάρμοσαν για πρώτη φορά το μοντέλο των μετατοπίσεων (και διωγμών) των Ελληνικών πληθυσμών και των εθνικών εκκαθαρίσεων, εκεί επέβαλαν τη γενοκτονική τους συμπεριφορά και εκεί αξιοποίησαν τα θλιβερά αποτελέσματα των πειραμάτων τους, ώστε να τα επεκτείνουν σχεδόν αμέσως (και με μεγαλύτερη επιτυχία) στη Δυτική Μικρασία και αργότερα σε κραυγαλέο βαθμό (και μεγαλύτερη αγριότητα) στον Πόντο”.
Το έγκλημα της Γενοκτονίας του Ελληνισμού της Ανατολής (Πόντου, Μ. Ασίας, Θράκης) αποκαλύπτουν και ομολογούν ακόμη και σύγχρονοι Τούρκοι ιστορικοί συγγραφείς, όπως ο Φονάτ Ντουντάρ, που μελετά, με πάθος και καθάριο βλέμμα, τα πρόσφατα αποχαρακτηρισθέντα Τουρκικά Αρχεία της εποχής εκείνης.
Πρόσφατα εκδόθηκε το τρίτο έργο του για το θέμα αυτό με τίτλο: “Η εθνοτική μηχανική των Νεότουρκων και ο εκτουρκισμός της Ανατολίας” (1913 – 1918). Ο Φονάτ Ντουντάρ ο “εκσκαφέας αρχείων”, όπως αυτοαποκαλείται, ομολογεί σε σχετική συνέντευξή του: “Με ενδιαφέρει, μεταξύ άλλων, το πώς η εξουσία κατέγραψε στα επίσημα έγγραφά της τις βιαιότητες που η ίδια σχεδίασε και εκτέλεσε (και που φυσικά η ίδια ποτέ δεν το παραδέχθηκε).
Είχα την τύχη να είμαι ο πρώτος ερευνητής που διάβασε ορισμένα αρχεία, τα οποία αποχαρακτηρίστηκαν πρόσφατα. Τα αρχεία αυτά λοιπόν παρουσιάζουν λεπτομερώς τα στάδια που σχεδίου δράσης εναντίον του Ρωμιών που κατάρτισε το καθεστώς των Νεοτούρκων.” (με τη βοήθεια γερμανών στρατηγών).
Η γενοκτονική συμπεριφορά των Νεοτούρκων ήταν λοιπόν αποτέλεσμα ενός σατανικά οργανωμένου και μεθοδικά μελετημένου σχεδίου, όπως προκύπτει από τα τουρκικά αρχεία:
Με βίαια μέσα, με εμπορικό αποκλεισμό, με βαριά φορολογία, λεηλασίες περιουσιών, τρομοκρατικές και δολοφονικές επιθέσεις, υποχρεωτικής στράτευσης, ατιμώσεις, ομαδικές σφαγές, εκτοπισμούς καταναγκαστική εργασία (τάγματα εργασίας) εξανάγκασαν τους Θρακιώτες να εγκαταλείψουν την Αν. Θράκη.
Έτσι την περίοδο 1913 – 1917, 232.000 Θρακιώτες εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πανάρχαιες πατρογονικές εστίες και να καταφύγουν στην ελεύθερη Ελλάδα και σε χώρες του εξωτερικού.
Άλλοι 96.000 οδηγήθηκαν στην Μ. Ασία σε καταναγκαστικά έργα. Χωριά ολόκληρα μετακινήθηκαν σε άλλες περιοχές της Θράκης για να εγκαταστήσουν σ’ αυτά οι Νεότουρκοι πρόσφυγες Μωαμεθανούς από τη Βοσνία.
Από τους 96.000 εκτοπισθέντες στη Μικρασία επέστρεψαν στις εστίες τους, ζωντανά φαντάσματα, με τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου πολέμου μόνο 50.000. Οι 46.000 Ανατολικοθρακιώτες πέθαναν στη Μ. Ασία από τις αγγαρείες, τις ασθένειες, τον υποσιτισμό και τις κακουχίες.
Αν λάβουμε υπόψη ότι η Αν. Θράκη το 1910 αριθμούσε 360.000 – 370.000 Έλληνες, εύκολα βγαίνει το συμπέρασμα ότι στην περιοχή της Αν. Θράκης παρέμειναν μέσα στην ερημωμένη – ερειπωμένη Ελληνική γη μόνο 30.000 – 40.000 Έλληνες, οι περισσότεροι γέροι, ανήμποροι και απροστάτευτοι. Κορύφωση των διωγμών σε βάρος του Ελληνικού στοιχείου υπήρξε το Μαύρο Πάσχα του 1914 (6η Απριλίου).
Τότε αναγκάστηκε το Οικουμενικό Πατριαρχείο (μοναδικός προστάτης του Ελληνισμού), έπειτα από προηγηθείσες διαμαρτυρίες, να κλείσει τα σχολεία και τις εκκλησίες, να κηρύξει γενικό πένθος και την Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία εν διωγμώ και να υψώσει φωνή έντονης διαμαρτυρίας προς την υψηλή Πύλη και τις πρεσβευτικές αρχές των Μεγάλων Δυνάμεων.
Λεπτομέρειες για τη Γενοκτονία αυτή του Θρακικού Ελληνισμού μας δίνουν οι εκθέσεις προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο των κατά τόπους Μητροπολιτών, καθώς και το βιβλίο με τίτλο: “Μαύρη βίβλος” που εξέδωσε το Πατριαρχείο το 1919.
Δεν ξεχνάμε!
Χρέος μας είναι η μνήμη και η τιμή των θυμάτων της Γενοκτονίας!